İŞ YAŞAMINDA DURUMSAL LİDERLİK

Liderlik, çalışanları ve organizasyonu bir amaç uğruna etkilemektir. Amaçlara ulaşmak için strateji geliştirmek tek başına yeterli değildir. Çalışanların amacı anlaması ve motive edilmesi gerekir. Liderlik doğru yapılmazsa amaç anlaşılmadığı gibi çalışanlar da motivasyonlarını kaybedebilirler.

Liderlerin çalışanların durumlarına göre farklı liderlik davranışları sergilemesi beklenir. İdeal liderlik tek tip değildir. Çalışanların bilgi/beceri düzeyine ve işin durumuna göre liderliğin türü de değişir.

Hersey & Blanchard’ın Liderlik Modeline göre çalışanların gelişim durumu göz önüne alınır. Sahip oldukları bilgi ve tecrübe göz önüne alındığında dört tip liderlik davranışı sergilenebilir:

Yönlendiren Lider

İşe yeni başlayanlar hevesli, heyecanlı, iyimser, deneyimsiz, istekli, ilgili ve meraklıdır. Kendisine yön verilmesine ihtiyaç duyar. Liderler bu çalışanlara ne yapmaları gerektiğini açıkça anlatırlar, öğretir ve gösterirler. Görev ve rolleri net ifade ederler. İletişim çoğunlukla tek yönlüdür. Kararı lider verir, çalışan uygular.

Koçluk Yapan Lider

İşi öğrenmeye başlayan çalışanlar, etrafta negatif durumlarla karşılaştığında şirkete bağlılığını ve motivasyonunu kaybedebilir. Çalışan, hayal kırıklığı içinde, bunalmış, hüsrana uğramış, aklı karışmış, motivasyonu düşmüş veya cesareti kırılmış ise koçluğa ihtiyaç duyar. Desteklenmek ister. Bu durumda lider, bilgi verir, nedenleri açıklar, tecrübe kazandırmaya çalışır. İşin anlaşılıp anlaşılmadığını kontrol ederek, nasıl yapılması gerektiğine odaklanır. Sorularıyla cesaretlendirmeye çalışır.

Destekleyen Lider

Tecrübe sahibi ancak temkinli çalışanlar emredici değil destekleyici liderliğe ihtiyaç duyarlar. Çalışan, orta seviyede tecrübeye sahip, işi yapabilir, ancak öz eleştirisi yüksek ve güvensiz hissediyorsa lider destekleyici olmalıdır. Karar verme aşamasında sorumluluğu paylaşır, geri besleme verir, cesaretlendirir, sorunlara ve çıktılara odaklanarak çalışanın kendini yönetmesini sağlar.

Delege Eden Lider

Kendine güvenen, yeterince tecrübeye sahip başarılı çalışanların desteğe ihtiyacı azalır. Çalışan, kendi başına başarabilecek yeteneğe ve tecrübeye sahip olduğu durumda; lider, işleri delege eder. Sonra performansı izler. Çalışanı yönetme gereği duymaz. İnsana ve motivasyona odaklanır. Çalışan karar verme yetkisine sahiptir, kendine güveni vardır, ilham alır, başkalarına ilham verir. Lider onun için her zaman ulaşılabilir konumdadır.

 Durumsal Liderlik ne zaman zordur?

Bazen çalışanın kendini gördüğü durum ile liderinin onu gördüğü durum arasında farklılık olabilir. Örneğin çalışan sorumluluk almaya hazır ve kendini yeterince tecrübeli görüyor iken lideri henüz iş için yeterli olgunluğa erişemediğini düşünüp ona delege etmeyebilir. Ya da lider yeterli tecrübeye sahip olduğu için çalışana işleri delege etmek istediği halde, çalışan karar alma konusunda kendine güvenemediği için isteksiz olabilir. Bu tür görüş farklılıkları oluştuğunda karşılıklı oturup konuşarak, iletişimi kuvvetlendirerek en uygun çözüm bulunacaktır. Hangi durumda neye ihtiyaç olduğu belirlendiğinde gereken önlemler alınabilir.  

Lider olmak yalnızca insanları yönetmeyi değil, aynı zamanda işin başarıyla tamamlanmasını da gerektirir. Çalışanların kabiliyet ve isteklerinin farkına varan ve analiz eden liderler duruma göre değişen liderlik davranışları sergileyerek işlerin beklenen sonuçlara ulaşmasını sağlarlar.

Tek tip liderlik her çalışanda aynı sonucu vermez. Kişinin durumuna göre farklı liderlik sergilendiğinde hem çalışanın motivasyonu, hem de iş yerinde verimlilik artar.

Bereketli ve bol kazançlı günleriniz olsun.

Gülfidan Bereket

ActionCOACH – İşletme Koçu