Sinema, gazete, televizyon gibi geleneksel kitle iletişim araçlarından farklı olarak, dijital medya; kolayca işlenebilen, yüksek arşivleme kapasitesine sahip, dönüştürülebilen, hiper bağlantılı bir yapıya sahiptir. Esasen en ayırt edici özelliği arama motorları sayesinde bilgiye kolayca erişebilir hale getirmesidir.

Kavramsal açıdan ise, dijital medya, ekonomiden toplumsal hayata kadar çok geniş bir alanda değerleri ve dönüşümleri yansıtan kültürel bir süreç olarak değerlendirilebilir. Bu süreç, sürekli değişime ve yeniliklere açık, durmaksızın gelişen bir yapıdadır.

Medya Türleri

Teknolojik gelişmelerden en çok etkilenen alanlardan biri medyadır. Yeni medya teknolojilerinin toplumsal yapıyı önemli bir değişim sürecine sokacağını 1960'larda iddia eden Marshall McLuhan, o dönemdeki değişimi, zamanın yeni medyası olan televizyonun bir sonucu olarak görmüştür. McLuhan'ın (1994) çalışmaları, bir aracın etkisinin, sadece mesaj iletmek ve biçimlendirmekle sınırlı olmadığını, aynı zamanda halkın bakış açısını değiştirmede çok önemli bir yere sahip olduğunu göstermiştir.

Dijital medyanın karakteristik özelliklerini tanımlamak ve iletişimin değişen doğası üzerinde dijital medyanın etkisini, yarattığı yeni iletişim türlerini incelemek bu bölümün amacıdır. Teknoloji ve medya arasındaki ilişkinin, iletişim üzerindeki etkilerine odaklanan bu bölümde, dijital medyanın etkilerini anlamak için McLuhan'ın teorilerinden yararlanılacaktır. McLuhan, özellikle medya teknolojilerinin toplum üzerinde büyük etkileri olduğunu, insanların nasıl düşündüğünden ne hissettiğine kadar pek çok alanda toplumu biçimlendireceğini iddia etmiştir.

McLuhan, teknolojik yapının belirleyici olduğunu belirtmiştir. Ona göre, medya teknolojilerinin ciddi bir gücü vardır ve bu güç, toplumsal yaşantıyı etkiler, hatta yeni yaşam biçimleri inşa eder (McLuhan ve Fiore, 2012). Dijital medyanın bu anlamda yarattığı etki oldukça derindir. Özellikle içerik sağlayıcıları ve kullanıcı kavramlarını katılımcı niteliği ile değiştirdiğinden dolayı iletişim alanında önemli bir değişime neden olmuştur. Dijital teknolojilerin kişiselleştirilebilir, etkileşimli ve mobil doğası gereği, medyanın dijitalleşmesi günümüzde pek çok açıdan tartışılan güncel bir konudur. Bu tartışmaların temel meselelerine ilişkin tanımlayıcı çalışmalar sadece teknolojik gelişmelerin getirdiği değişimleri açığa çıkarmanın dışında dijital medyanın ekonomik ve sosyokültürel tezahürlerini de ortaya çıkardığı için ve bunları okumayı mümkün kıldığı için önemlidir.

Burada;

·       Asenkronize İletişim

·       Web ve iletişim

·       Ortak Yazarlık

·       Bloglar ve Podcastler

·       Sosyal Paylaşım

·       Sosyal Ağ Hizmetleri

·       Çevrimiçi Pazar ve üretim

·       Fikir üretimi

·       Sanal dünyalar

·       Mobil tabanlı hizmetler

Başlıklarını inceleyeceğiz.

Asenkronize iletişim:

Katılımcıların aynı anda çevrimiçi olmalarını gerektirmeyen bir iletişim şeklidir. Bu tür iletişimde, mesajlar gönderildikten sonra alıcılar, kendi uygun oldukları bir zamanda yanıt verebilirler. E-posta, forumlar, bazı sosyal medya platformları ve çevrimiçi mesaj panoları gibi araçlar asenkronize iletişim örneklerindendir. Asenkronize iletişim, katılımcılara mesajlarını düşünmek ve yanıtlarını hazırlamak için daha fazla zaman sağlar ve farklı zaman dilimlerinde veya meşguliyetlerde olan kişiler arasında iletişim kurmayı kolaylaştırır.

Web ve iletişim:

Günümüzdeki bilgi ve iletişim teknolojilerinin temel unsurlarından biridir. Web, dünya genelinde milyonlarca insanın birbirleriyle ve bilgi kaynaklarıyla etkileşime geçmesini sağlayan global bir ağdır. İletişim, bu platform üzerinden e-posta, sosyal medya, çevrimiçi forumlar ve bloglar gibi araçlar kullanılarak gerçekleştirilir. Web, bilgiye erişimi kolaylaştırır, farklı kültürler ve topluluklar arasında iletişimi teşvik eder ve eğitim, ticaret, hükümet ve günlük yaşamda önemli bir rol oynar. Bu nedenle, web ve iletişim, modern toplumların işleyişinde merkezi bir yere sahiptir.

Ortak yazarlık:

Birden fazla kişinin birlikte bir eser veya çalışma oluşturduğu bir süreci ifade eder. Bu, akademik makaleler, kitaplar, raporlar ve diğer yazılı çalışmaları içerebilir. Ortak yazarlar, çalışmanın fikir, içerik ve düzenleme aşamalarında iş birliği yaparlar. Ortak yazarlık, farklı uzmanlık alanlarından gelen bilgi ve perspektiflerin birleştirilmesini sağlayarak çalışmanın kalitesini artırabilir. Bu süreç, etkili iletişim, koordinasyon ve karşılıklı saygı gerektirir ve genellikle yazarların katkılarını ve sorumluluklarını açıkça belirleyen anlaşmalarla yönetilir.

Dijital ortak yazarlık:

Yazarların fiziksel olarak aynı yerde olmadan, çeşitli dijital araçlar ve platformlar aracılığıyla birlikte içerik oluşturduğu bir süreci ifade eder. Bu, e-posta, çevrimiçi belge paylaşımı, bulut tabanlı yazılım ve diğer dijital iş birliği araçları kullanılarak yapılır. Dijital ortak yazarlık, farklı coğrafi konumlarda bulunan kişilerin etkili bir şekilde iş birliği yapmasına olanak tanır ve genellikle daha hızlı geri bildirim ve düzenleme süreçleri sunar. Bu, özellikle akademik çalışmalarda, projelerde ve yayınlarda yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.

Bloglar ve podcastler:

Bu iki ana gündem bugün dijital içerik üretiminin popüler iki formudur. Bloglar, genellikle yazılı içeriklerin yayınlandığı, kişisel veya profesyonel konularda görüş ve bilgi paylaşımına olanak tanıyan çevrimiçi günlükler veya web siteleridir. Blog yazarları, çeşitli konular hakkında yazılar yazarak okuyucularıyla etkileşim kurabilir. Podcastler ise ses dosyaları şeklinde yayınlanan, radyo benzeri dijital yayınlardır. Genellikle belirli bir konu etrafında düzenlenirler ve dinleyicilere hikayeler, röportajlar, eğitim veya eğlence içerikleri sunarlar. Podcastler, kullanıcıların hareket halindeyken bile içerik tüketmelerine imkân tanır.

Sosyal paylaşım:

İnsanların fikirlerini, deneyimlerini, bilgilerini ve medyayı (fotoğraf, video, metin vb.) çevrimiçi platformlar aracılığıyla geniş bir kitleyle paylaşmalarını sağlayan bir dijital iletişim biçimidir. Sosyal medya siteleri ve uygulamaları bu paylaşımları kolaylaştırır. Kullanıcılar bu platformlarda kendi profillerini oluşturabilir, içerik yayınlayabilir, diğer kullanıcıların içeriklerini beğenebilir, yorum yapabilir ve paylaşabilir. Sosyal paylaşım, topluluk oluşturma, ağ genişletme, bilgi alışverişi ve eğlence gibi çeşitli amaçlarla kullanılır. Bu platformlar, bireylerin ve grupların birbirleriyle etkileşimini ve bağlantısını artırarak modern iletişimi destekler.

Sosyal ağ hizmetleri:

Kullanıcıların birbirleriyle çevrimiçi olarak iletişim kurmasını, paylaşımda bulunmasını ve bağlantı kurmasını sağlayan platformlardır. Bu hizmetler, genellikle profiller oluşturma, arkadaş ekleyebilme, mesajlaşma, fotoğraf ve video paylaşma gibi özellikler sunar. Kullanıcılar, sosyal ağlar üzerinden hem tanıdıklarıyla hem de yeni insanlarla etkileşimde bulunabilirler. Facebook, Twitter, Instagram ve LinkedIn gibi platformlar, sosyal ağ hizmetlerinin önde gelen örneklerindendir. Bu platformlar aynı zamanda haber alma, markalarla etkileşim ve profesyonel ağ kurma gibi çeşitli amaçlar için de kullanılır.

Çevrimiçi pazar ve üretim:

Internet üzerinden ürün ve hizmetlerin satışı ve sunumu ile ilgili faaliyetleri kapsar. Çevrimiçi pazarda, işletmeler ve bireysel satıcılar, e-ticaret platformları, kendi web siteleri veya sosyal medya aracılığıyla ürünlerini ve hizmetlerini sunarlar. Bu süreç, geniş bir müşteri kitlesine ulaşmayı, işletme maliyetlerini düşürmeyi ve satışları artırmayı mümkün kılar. Üretim tarafında ise, dijital teknolojiler üretim süreçlerini optimize eder, kişiselleştirilmiş ürünlerin oluşturulmasına olanak tanır ve tedarik zinciri yönetimini geliştirir.

Dijitalde fikir üretimi:

Çevrimiçi araçlar ve platformlar kullanılarak yaratıcı düşünce süreçlerinin gerçekleştirilmesidir. Bu süreç, sosyal medya, çevrimiçi beyin fırtınası oturumları, bulut tabanlı iş birliği araçları ve dijital anketler gibi yöntemlerle desteklenebilir. Dijital ortamda fikir üretimi, geniş ve çeşitli kitlelerden geri bildirim almayı kolaylaştırır, farklı coğrafi konumlardan katılımcıların bir araya gelmesine imkân tanır ve sürekli yenilikçi fikirlerin hızlı bir şekilde geliştirilmesine olanak sağlar. Bu yaklaşım, iş dünyası, eğitim, sanat ve teknoloji gibi pek çok alanda yenilikçilik ve yaratıcılığı teşvik eder.

Sanal dünyalar:

Kullanıcıların 3D grafikler ve çeşitli interaktif özelliklerle zenginleştirilmiş, bilgisayar tarafından oluşturulan çevrelerde etkileşime girebildikleri dijital ortamlardır. Bu ortamlar, gerçek dünyadan bağımsız veya gerçek dünyayı simüle eden sanal gerçeklik deneyimleri sunabilir. Kullanıcılar, bu sanal dünyalarda avatarlar aracılığıyla sosyalize olabilir, oyun oynayabilir, öğrenebilir ve hatta sanal işlerde çalışabilirler. Sanal dünyalar, eğitimden eğlenceye, sanattan iş dünyasına kadar geniş bir yelpazede kullanım bulur ve katılımcılara alternatif bir gerçeklik deneyimi sunar.

Mobil tabanlı hizmetler:

Akıllı telefonlar ve tabletler gibi mobil cihazlar üzerinden sunulan çeşitli hizmetlerdir. Bu hizmetler, mobil bankacılık, online alışveriş, yer bazlı hizmetler, sosyal medya, eğitim ve sağlık uygulamaları gibi geniş bir yelpazeyi kapsar. Mobil teknolojilerin gelişmesiyle birlikte, bu hizmetler kullanıcıların günlük hayatlarını kolaylaştırmakta, her an her yerden erişim imkânı sunmaktadır. Mobil hizmetler, hızlı ve pratik çözümlerle kullanıcılara zaman ve mekân bağımsızlığı sağlar.

Nihayetinde dijital medya, sadece teknolojik bir gelişme değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel bir devrimdir. Bu alanda yapılan yenilikler, geleceğimizi şekillendiriyor ve günlük yaşantımızda yeni imkanlar sunuyor.