Bugün sizinle bir oyun oynayalım mı?

Herkes beğendiği diğer haikulara beğeni bıraksın ve en çok beğeni alan kazansın.

Mart 17, 2024 - 10:59

Bugün sizinle bir oyun oynayalım mı? Hatta kazanana da ben Litvanya’dan bir hediye paketi göndereyim.

Bu oyun, hem zihnimizi hizalamayı hem de sade yazma pratiğini sağlıyor.

“Haiku”yu bilir misiniz? Haiku, Japon edebiyatı kökenli, birçok farklı kültürden şairi etkilemiş, kısacık bir şiir türü.
Toplam 17 hece ve 3 dizeden meydana geliyor. İlk ve son dize 5 heceden, ortadaki dize ise 7 heceden oluşacak biçimde yazılıyor.

Dilimizin hece yapısı Japonca ile benzerlik gösterdiği için Türkçe de haiku yazmaya uygun bir dil. Nitekim, Orhan Veli başta olmak üzere Cemal Süreya’nın, Oruç Aruoba’nın da çok sayıda haiku örneği var.

Mesela, Cemal Süreya’nın bir haikusu şöyle:

Güm güm çalındı kapım-
Açtım baktım ki
Yalnızlığımmış

Orhan Veli'nin en bilinen haikusu ise:

Gemliğe doğru
Denizi göreceksin
Sakın şaşırma

*

Bu şiir türünün benim hoşuma giden tarafları şunlar:

*Kötü veya negatif duygular üzerine haiku yazılmıyor. İlham genelde doğadan alınıyor.

*Japonların hayatı zenginleştiren bir felsefesi vardır; bilirsiniz: Wabi-Sabi. Bu felsefe, kusurların içindeki güzelliği bulma üstüne kurulu.
İşte, haikuya esas temel oluşturan şey de, yaşanan anda, küçücük de olsa, bir güzellik görüp onu aktarabilmek.

*Bu aktarımda esas olan, hislerden çok gördüklerini, gözlemlerini yansıtmak. Yani haiku aslında bir “görme biçimi”. Böylelikle her okuyucu da yazılanları kendi hisleriyle tamamlayabiliyor.

*En önemlisi de haiku, sadelik ve yalınlığın nasıl da etkileyici olabileceğini gösteriyor. Zira, çoğu az, azı öz yapmak için insan düşünüyor, zihnini biçimlendiriyor ve hatta çok da zorlanıyor.

Kendi yazılarımda da veya eğitimlerde de en temel mesajı zaten bunun üstüne kurmaya çalışıyorum: "Sade ama basit olmayan; yalın ama yavan olmayan" her zaman muteberdir, öyle değil mi?

*

O halde şöyle yapalım mı?

Ben size ilham olabilecek bir fotoğraf paylaşayım; sizler de 5–7–5 hece ölçüsü ile 3'lü dizelerinizi ekleyin.
Elbette, fotoğraf ile bağlı değilsiniz ve mükemmel dizeler de aramıyoruz; yazdıklarınızın düşündürmesi yeterli.

Herkes beğendiği diğer haikulara beğeni bıraksın ve en çok beğeni alan kazansın.

Hatta ilk denemeyi, fotoğraftan esinlenerek ben yapayım:

Yağmur tedirgin
Baharmış kapıdaki
Vaadi ne çok