İngilizler 16 Mart 1920 günü İstanbul'u fiilen işgal etti
16 askeri yatağında şehit etti
Editor
0
Olayların devamı oldukça tiksindirici. Midesi kaldırabilen herkes muhakkak okumalı.
1* Vahdettin aynı gün dört mebusu saraya davet etti. Aralarında şu görüşme gerçekleşti:
Vahdettin: Fuat Bey, nasıl haber aldık bu işi?
Başkatip Fuat: Dün Fransız baş tercümanı geldi. İtilaf devletlerinin asayişi korumak için nümayiş yapılmasına karar verdiklerini söyledi.
2* Vahdettin: İşittiniz mi? Bu adamlar her şeyi yapar. Bu kadarla da kalmaz. Daha fazlasına da cüret edebilirler. Meclisteki konuşmalarınıza dikkat edin.
Mebus Vehbi: Efendim, ne yapsalar milleti yıldıramazlar. Memleketin kurtarılması için uğraşıyoruz. Müsterih olunuz padişahım.
3* Vahdettin: Rica ederim. Dikkat edin. Bu adamlar her şeyi yaparlar. Meclisteki sözlerinize dikkat edin.
Vekil Abdülaziz Mecdi: Padişahım, bu kafirlerin zoru boğaz kenarına kadar geçer. Ötesinde sökmez. Anadolu çeliktir. Mutlaka başarılı olacaktır.
4* Vahdettin: Tekrar ediyorum. Akıl için yol birdir. Vaziyet meydandadır. İsterlerse yarın Ankara'ya da giderler.
Rauf Bey: Müsaade buyurun. Şunu arz edelim ki milletin sizden istediği meclis kararı olmadan anlaşma imzalamamaktır. Aksi takdirde geleceği karanlık görüyoruz.
5* Vahdettin: Rauf Bey, bir millet var. Koyun sürüsü. Buna bir çoban lazım. O da benim.
***
Görüldüğü gibi Vahdettin'in işgal karşısındaki tek beklentisi meclisin suskun kalması ve zorluk çıkarmaması.
6* Esasen bu görüşme 15 Mart günü öğleden önce yapılacaktı. Fakat saray tarafından sürpriz şekilde 16 Mart'a ertelendi. Vekiller bunun nedeni başta anlayamamıştı. Vahdettin, daveti 16 Mart'a erteleyerek vekillerin başkenti terk etmesini engellemek için kurnazca hareket etmişti.
7* Aynı günlerde hazırlanan İngiliz gizli istihbarat raporu, Vahdettin'den şu şekilde bahsediyor:
İyi bilgiye sahip kaynaklara göre padişah İstanbul'daki milliyetçilerin ekarte edilmiş olmalarından çok sevinmiştir. (İDA, FO 371/5046/E 3543)
8* İstanbul işgal edilmiş, vatanseverler tutuklanmış, askerler şehit edilmiş... Bunlar Vahdettin'in umurunda değildi. Çünkü Ankara'dan gelenler kontrolü ele geçirecek ve meclis eliyle memleketi idare edecekti. Vahdettin bundan korkuyordu.
9* Onları kendisi dağıtmak istiyordu aslında. Ama bunu yapması halinde milletin tepkisinden çekiniyordu. İngilizler yaptığı vakit son derece mutlu oldu. Böylece Ankara devre dışı kalacak, İngilizlerle anlaşma imzalanacak ve o kahrolası tahtında kalmayı başaracaktı.
10* İngiliz raporunun devamında şunlar yazılı:
İtilaf devletleri bunu yapmamış olsaydı, bizzat padişahın harekete geçerek aynı şeyi yapması ve yetkisindeki az sayıda güçle başarısızlığa uğraması, böylece tahtından değilse bile saygınlığından yoksun kalması ihtimali vardı.