Avrupa’da Türklere İlişkin Yazın ve Türklere Olumsuz Özellikler Yaftalayan Görüşlerin Amacı
Türkleri yoğunluklu olarak “Türk Sorunu” çerçevesinde ele alıyordu.
Editor
0
16. yüzyıl Türklerin savaşlarını hep taarruz şeklinde sürdürdükleri ve en büyük askeri başarılarını elde ettikleri bir yüzyıldır. 1529´da Viyana kuşatılmış ve Alman topraklarına ulaşılmıştır. Türkler, bu yüzyılda her açıdan Batı Avrupalıların ilgi odağı olmuştur. Bu yoğun ilgi, “Türk” konulu yazı ve belgelerin çeşitlenerek artmasına nedendir. Bu da “Türklere İlişkin Yazın” kavramının oluşmasına neden olur. İşte o gün bugündür Avrupa’da Türklere ilişkin, Türkleri anlatan sayısız yazınsal yapıt, gazete ve gezi güncesi türünden belgeler yayımlanmıştır.
Türklere İlişkin Yazın çerçevesinde yansıtılan Türk imgesi, salt olumsuz ögelerden oluşmamıştır. Bu yazın çerçevesinde Türkler, çoğu zaman olumlu kültürel ve siyasal yanlarıyla da ele alınmıştır. 16. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar Türkleri çok yönlü ele alış biçimi süreklilik göstermiştir. 18. yüzyılda ise Fransa ve Almanya başta olmak üzere Avrupa’nın her tarafını bir Türk Modası (‘Turquerie’) sarmıştır. 19. yüzyılda “Hukukun Türkiye’de olduğunu” söyleyen Hebel ve yine aynı yüzyılda Abdülmecit’i “çağın en iyiliksever, en insan dostu hükümdarlarından biri” olarak nitelendiren Fallmerayer gibi Avrupalıların tarihsel süreçlerde yaptıkları tüm olumlu tespitler önemsenmeli ve bu olumlu yönler vurgulanarak Batı Avrupa’daki Türklere ilişkin olumlu kaynakların lehimize çevrilmesi önemsenmelidir. 19 yüzyılda Osmanlı Devleti’ni parçalamaya yönelik Batı Avrupalı görüşler ise, Türkleri yoğunluklu olarak “Türk Sorunu” çerçevesinde ele alıyordu.
Türk sorunu, Türk topraklarının sömürgeleştirilmesi ve Türklerin, yine kendileri tarafından yüzyıllardır “Türkiye” denilen “Anadolu”dan çıkarılması savına dayanmaktaydı. Aslında son 30 yıldır Avrupa Birliği’nin Türkiye’yi neden oyaladığı sorunsalının arka planında da, Türkleri geçen yüzyıldan beri “Türk Sorunu” çerçevesinde ele alan ve Türklere olumsuz özellikler yaftalayan görüşler yatmaktadır.
Yararlanılan Kaynak: Nevide Akpınar Dellal: Türkenbild in den deutschsprachigen Newen Zeitungen, Saarbrücken 2010, 334 sayfa
17 EKİM 2015
Prof.Dr. Nevide Akpınar Dellal
