Nolan; filmine #Memento ismini çok bilgece seçmiş
"ölmek zorunda olduğunu hatırla"
Editor
0
Onu eşsiz kılan, genel kitleyi etkilemek yada popülist olmak uğruna düşündüklerini sinematografik olarak perdeye yansıtma konusunda taviz vermemesi bana sorarsanız.
Filmlerine, anlatımının alıştığımız anlamda doğrusal olmayışı, aksine çok bilinmeyenli bir denklem, matematik formülü yada labirent şeklinde çok katmanlı oluşuyla imzasını atıyor.
Zaman, uzay, boyutlar, fizik kuramları, insan zihni ve aklının bulanıklığı konusunda anlatmak istediklerine seyircisini dahil ediyor ve benzer soruları sorduruyor, hatta birlikte kafa yormak istiyor.
Nolan'ın hayat hikayesine baktığımda yapımlarının, çocukluğundan beri zamana olan bakışının, zamanı yorumlayışının, zamanın kendisinde yarattığı duyguların ve bıraktığı izlerin ürünleri olduğunu düşünüyorum. Yetiştirilme tarzı, yatılı okulları, ikili vatandaşlığı buna bağlı uzak mesafede iki farklı hayatı yaşamış olması onun zamanı neden herkes gibi algılamadığının sebepleri gibime geliyor. Kim bilir belki bu yüzden çektiği filmlerin kendi yazdığı hikayelerden oluşmasını takıntı derecesinde düstur edinmiş bir yönetmen o.
#ChirstopherNolan Memento'nun senaryosunu, kardeşi Jonathan'ın üniversite öğrencisi iken Esquire magazine dergisinde yayımlanan kısa öyküsü "Memento Mori"den esinlenerek yazmış.
Filmin kahramanı Leonard, bir kaza sonrası tedavisi olmayan bir hafıza kaybı hastalığına tutulur. Kaza öncesi olayları tüm ayrıntılarına kadar hatırlayabiliyorken 15 dakika önce ne olduğunu, ne yaptığını, nereye gittiğini hiç bilememektedir. Leonard hafızası ile girdiği bu zorlu oyun içerisinde hayattan almak istediği tek şeyin, karısını öldürenlerin peşine düşer.
Yönetmen, doğrusal olmayan zaman çizelgesi, senaryosunun planlı dağınıklığı ve kurgusuyla sizi gerçekten hafızasını kaybetmiş insanın yerine koyup onun yaşadığı çelişkileri ve karmaşaları derinden hissettirmeyi başarıyor. Öğrenmenin, beyinin depolama işlemi ortadan kalkınca nasıl sonlandığını ve kişiyi zayıf hale getirdiğini çok iyi aktarıyor.
Bölük pörçük hafıza kesitleri arasında boğulan ve başa dönüp duran bir adamın yaşadığı veya yaşadığını sandığı olaylar zincirini takip etmek zaman zaman zor olsa da bulmaca çözüyormuşsunuz gibi geliyor. Kurgu ile senaryonun böylesine mükemmel uyumu ile neler hissettiğini doğrudan anlıyoruz izlerken ve onunla birlikte öğrendiğimiz gerçekler bizi de allak bullak ediyor.
Nolan; filmine #Memento ismini çok bilgece seçmiş. Latince kelimeyi kendi sanatsal ifadesi ile aktarırken, "ölmek zorunda olduğunu hatırla" diyor ve zamanımızın geri alınamayacak, israf edilemeyecek en değerli kaynak olduğunun altını çiziyor.
23 yıl önce çektiği bu film bize bu proje üzerinde ne kadar çok kafa yorduğunu, bulabildiği tüm kusurları yok etmek için nasıl çalıştığını gösterirken adeta bundan sonraki tüm filmlerinde gerek özgünlüğünü gerekse hikayeciliğini gösteren senaryolarıyla imza niteliğinde yapıtlar ortaya koyacağının da fragmanını veriyor.