Nobel 2023 ödülleri açıklanmaya başlıyor..

Katalin Kariko'nun Nobel sonrası bir demecini okudum.

Nobel 2023 ödülleri açıklanmaya başlıyor..
Nobel 2023 ödülleri açıklanmaya başlıyor.. Fizik ve tıp açıklandı bile. Tıptaki/Fizyolojideki Nobel'i bana göre inanılmaz doğru bir kararla mRNA/miRNA'ların bağışıklık sistemini uyarabileceğinin ispatları üzerine çalışan 2 bilim insanına verildi. Okumalarımda Katalin Kariko ismine çok rastlamıştım. Bir diğer bilim insanın ismi de Drew Weissmann..

Katalin Kariko'nun Nobel sonrası bir demecini okudum. Diyor ki "Bu yaşamda değiştirebileceğiniz şeylere odaklanın ve onları değiştirin"... Bu o kadar güzel bir cümle ki. O kadar güzel bir yaşam amacı ki. Neleri değiştirebilirsiniz? Neye ne kadar emek verip, değiştirilmesini-dönüştürülmesini sağlayabilirsiniz? Bu konuda da bir listeniz olsun isterim.

Size mRNA'lardan değil de, biraz miRNA'lardan bahsetmek istiyorum. Çünkü "gelecek" orada.

miRNA'ların keşfi benim üniversite yıllarımda başlıyor.. Size ne olduklarını kısaca anlatayım. Yaşamlarımız DNA denilen bir molekül üzerinde kodlu. Bizi biz yapan başlangıç DNA ile başlıyor. Uzunca bir molekül.. Tamamen açtığınızda 2 metrelik devasa bir uzunluğa ulaşıyor. Milyarca hücrelerimizin hepsinin çekirdeğinde bu molekül var ve hücrenin kendisi dahil, tüm bileşenlerimiz bu molekülün üzerindeki kodu okuyarak üretiliyor. Elbette uzun bir zincirden, milyarlarca farklı biyolojik reaksiyonun olduğu bir yapıya doğru gidiyoruz. Bu yapının regülasyonunda da işte miRNA dediğimiz DNA'dan çok daha küçük ama DNA'nın yapısına benzer (tek zincirli) minik kontrol anahtarları düşünün.. Örneğin, koca bir hava limanının ana elektrik şarteli gibi.. İçerisindeki karmaşaya karışmadan, sadece elektriğini açan yapan yapılar gibi düşünebilirsiniz. Ya da evinizin dışındaki su hattını açan bir regülatör gibi. Yani miRNA'lar yaşamımızda bizlerin yaşlanmasından tutun da, hastalıklara yakalandığımızda iyileşmemizdeki ana etken şartelleri indiren ya da kaldıran minicik kodlar.

miRNA'lar her ama her yerde varlar.. İçtiğimiz kahvenin içerisinde bile.. Çok ama çok enteresan, ülkemizden çıkan bir bilimsel yayını paylaşmak istiyorum. İçtiğimiz kahvenin içerisinde "exosome" denilen nanoboyutlarda küresel yapılar içerisinde 15 farklı adede kadar miRNA taşıyan bir bulguya rastlanmış. Ve bu keseciğin içerisindeki miRNA'ların karaciğer kanserini engellediğini bulmuşlar.. ((https://lnkd.in/dzT3cFAb). Bu buluşu ilk okuduğumda hiç unutmam, neredeyse 3 saat yatağıma uzanıp tavana bakmıştım.. İçimden geçen his tam olarak şuydu.. "Aman Allah'ım, biliyordum".. Çünkü genetik alanında hangi konuyla uğraşmak istersin dediklerinde, hep miRNA çalışmak istiyorum derdim. Genetiğin diğer konularını çok anlamıyorum ama miRNA etki mekanizmalarını çok iyi kavrayabiliyorum. Çünkü bitkisel bir bileşenin etki mekanizmaları gibi davranıyor. Birçok fonksiyonu gerçekleştiren sihirbazlar aslında :).

Konuşurken, hayal kurup onu anlattığınızda gözleriniz yukarı bakıyormuş.. Hayallerinizden hiç bir zaman vazgeçmeyin, onları aktarın ve içinizdeki sesi her zaman dinleyin! Ve değiştirebileceklerinize odaklanın.

Can KAYACILAR

Biyolog, Davranış Bilimci (Neuroscientist, MSc
Resim önizleme