MÜZAYEDEDEN ÇIKAN HAZİNE VE AMSTERDAMDA BIR KONSERIN HIKAYESI
23 nisan 2018 tarihinde bir müzayededen satın aldıgımız bir ilginç müzik Albüm
Editor
0
MÜZAYEDEDEN ÇIKAN HAZİNE VE AMSTERDAMDA BIR KONSERIN HIKAYESI
Yarın 8 Ekim Cuma akşamı Piyanist ve müzkolog Evren Kutlay tarafindan Yunus Emre Instituut Amsterdam'da “Sultandan Kraliçeye Hediye” açıklamalı piyano resitali verilecektir. Konserin repertuarını Sultan II. Abdülhamid’in Romanya Kraliçesi Elizabeth’e (Carmen Sylva) hediye ettiği nota albümünden eserler oluşturuyor.
Bu konserin ve eserlerin hikayesi ise soyledir.
23 nisan 2018 tarihinde bir müzayededen satın aldıgımız bir ilginç
müzik Albüm; bir cilt altında birleştirilmiş çeşitli bestelerden olusan bir mushaftır. Cilt kapakları oldukça dikkat çekici ve güzeldi. Içindeki notalarda ise Duhancı ve Notacı Mehmet Emin Efendi tarafından
Istanbul’da basılmıştı.
Albümü elimize alıp araştırdığımızda kitabı satan sahafa nerden aldığını sorduğumda: bunun Belçika’da yaşayan asilzade Guillaume ailesinden geldiğini anlattı. Onun anlattığına göre aile bir depoda
bulunan eski kitapları satmak istemişler ve bu kitapçıyı çağırmışlar. Kitapları bir müzayedede satan kitapçı Keerssemaker’den aldığımız bilgiler çerçevesinde yaptığımız araştırmada Guillaume ailesinin büyükannelerinin Romanya kraliçesinin sırdaşı Euphrosine adındaki hizmetçisi olduğu ve Albümün oradan gelmiş olabileceğini ima etti. Jean Gustave-Paul Guillaume ile evlenen Euphrosyne hanımın bu Albümü Romanya’dan getirmiş olması ihtimali öne çıktı.
Cilt kapaklarındaki kadife üzerindeki altın işlemelerden cildin saray işi olduğu hemen belli oluyor. Başvurduğumuz uzmanlar bunun ancak Sultan Abdülhamid tarafindan özel olarak yaptırılmıs ve
başka bir ülkenin devlet başkanına (burada Romanya Kraliçesine) hediye edilmiş olabileceği ihtimalini öne çıkardılar. Tabii bu varsayımların hepsi akla yakın gelsede ortaya bir belge çıkarmadan ispat edemeyeceğiz. Ama Evren Kutlay’in makalesinde ortaya koyduğu üzere Sultan Abdülhamid’in batı ve piyano müziğine verdiği önem ve Romanya Kraliçesi Carmen Silva’nın doğu müziğine verdigi onemle birleşince bu Albümün kraliçenin bir Istanbul ziyaretinde (muhtemelen 1878 yılında) şüphesiz konu müzige gelmiş ve Sultan Abdülhamid özel olarak yaptırdığı bu müzik albümünü hediye ettiğini tahmin edebiliriz. Daha sonrada kraliçenin
çok sevdiği hizmetkarına hediye olarak vermesiyle Belçikaya gelmiştir. 1914 yılında onunda ölümü ile unutulan Albüm bir müzayedede ortaya çıkıyor.
Albümün içerisindeki müzik eserlerini inceleyen Yıldız Üniversitesi öğretim görevlisi ve müzisyen piyanist Evren Kutlay ise albümdeki müzik parçalarından bazılarının ilk defa olarak buradaki albümde
görüldüğünü belirterek Albümün çok ünik bir çalısma olduğunu ve bunun yayınlanması gerektiği konusunda beni ikna etti. Kendisinin Sultan Abdülhamidin Müzik dunyası ile olan ilgisi ve bu Albüm hakkindaki gözlemelerini kitabin giriş kısmına yazdı.
Romanya Kraliçesi Elizabeth’in yakın arkadaşı ve hizmetkarı olan Euphrosine (dame d’Honneur de la Reine de Roumanie) 1882 yılında Belçika’nun Bükreş elçisi Paul Guillaume ile evlendiği zaman
Kraliçe tarafından düğün hediyesi olarak bu Müzik albümünü hediye veriyor. Euphrosine hanım 1914 yılında vefat ediyor. Kraliçe ise Romanya’da 2 yıl sonra 1916 yılında vefat ediyor. Ondan iki yıl
sonra 1918 yılında Sultan Abdülhamid vefat ediyor. Aradan 100 yıl sonra ise 2018 yılında (bu Romanya, Belçika ve Türkiye bağlantılı Albüm) meydana çıkarak satılıyor. Ve 2020 yılında tıpkıbasım olarak yayınlanıyor. Hayatta hiç bir şey tesadüf değildir dedirten bir hikaye.
ve ;'md'de konser've bazi eserler'n 100 yil sonra 'lk dcefa tinilanmasi..
Dr.Mehmet TÜTÜNCÜ
