İran'da Mahsa Amini’nin ölümünden beri bir yılda 79 gazeteci tutuklandı: "Hepsi meydan okudu"
BİR YILDA 31’İ KADIN 79 GAZETECİYE TUTUKLAMA
Editor
0
RSF, İran'da başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle ahlak polisleri tarafından öldürülen 22 yaşındaki Mahsa Amini'nin ardından gelişen toplumsal eylemlerden beri gazetecilere yönelik gelişen baskıların bilançosunu açıkladı. 79 gazetecinin bir yılda tutuklandığını açıklayan örgüt, İran’da tutuklanan tüm gazetecilerin serbest bırakılmasını istedi.
İran İnsan Hakları Örgütü, başörtüsü kurallarına uymadığı gerekçesiyle öldürülen Mahsa Amini'nin arından Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), olayın ardından gelişen toplumsal eylemlerden beri gazetecilere yönelik baskıların bilançosunu açıkladı. 79 gazetecinin bir yılda tutuklandığını açıklayan örgüt, İran’da mahpus tüm gazetecilerin serbest bırakılmasını istedi.
Mahsa Amini’nin bir karakolda ölü çıkması ve ardından gelişen toplumsal eylemleri mercek altına alan RSF, aradan geçen bir yılda 79 gazetecinin gözetim altına alındığını, aralarında 12’sinin “kırılgan” şekilde tahliye edildiğini bildirdi. RSF, “İran rejimi, gazetecilere karşı çok çeşitli cezai müeyyideyi kapsayan gerçek bir müeyyide labirenti oluşturmuş durumda” dedi.
BİR YILDA 31’İ KADIN 79 GAZETECİYE TUTUKLAMA
Değişmeyen döngü olarak, gözaltıyı sorgu izler. Toplumsal eylemleri izleyen kadın gazeteci alıkonulur, bir diğeri evinden kelepçeli olarak çıkartılır, bir üçüncüsü de yazı işlerinin ortasında gözaltına alınır. Mahsa Amiri’nin cansız bedeninin 16 Eylül 2022’de gözaltına alındığı karakoldan çıkmasının ardından İran çapında düzenlenen eylemleri izlemek isteyen 31’i kadın en az 79 gazeteci tutuklandı. İran, son yılda, kadın gazeteciler için dünyanın en büyük hapishanelerinden biri haline geldi.
Gerekçeleri genelde belirsiz gözaltı uygulamaları çoğu kez de “devlete karşı propaganda”ya dayandırılır. Bazen buna, ağırlaştırıcı faktör olarak “yasadışı gösteri”, “devlet güvenliğini tehlikeye atmak” veya “düşman ülkeyle işbirliği” gibi suçlamaların da eklendiği olur. İran’da hapishanede tutulan 24 gazeteciden yarısı, Mahsa Amini için düzenlenen eylemlerden sonra tutuklandı.
Gazeteciler tutuklandıktan sonra, İran yargısının karanlık dehlizlerinde sıkışıp kalırlar. Fiziki ve psikolojik şiddet, adli yolsuzluk ve bürokratik tıkanıklıklar mahpus gazetecileri bir baskı labirentine kapatmak için peşi sıra devreye girer. Bazen saatlerce gözden kaybolup, yakınlarının sonrada tecride alındıklarını öğrendiği de olur. Duruşma gündeme geldiği durumlarda ise, duyurulan tarihin sonradan iptal edilebildiği, duruşmaların önceden gazetecilerin avukatlarına duyurulmadığı ya da bunun son dakikada tebliğ edildiği durumlar da yaşanıyor. Genelde durumlar muğlak bırakılıyor.
KARAR
