AYLANTUS (Kokarağaç)

Anavatanı Çin olan Aylantus; batı dünyasında “Cennet Ağacı”, “Tanrının Ağacı”,

AYLANTUS (Kokarağaç)
AYLANTUS (Kokarağaç)
Anavatanı Çin olan Aylantus; batı dünyasında “Cennet Ağacı”, “Tanrının Ağacı”, ülkemizde ise “kokarağaç, mundar ağacı, osuruk ağacı, yalangoz, yabani ceviz” gibi aşağılayıcı adlarla anılır.
Ülkemize 1870-1890 yıllarında demiryollarının yapımı sırasında Alman ve Fransızlar tarafından getirildiği sanılıyor. Aylantuslar demiryolları boyunca toprak kaymalarını önlemek amacıyla şevlere ve yamaçlara dikildi.
Aylantus; toprak, iklim, yükseklik ayırt etmeyen , en elverişsiz koşullarda bile hızla büyüyebilen bir ağaç. Deniz seviyesinden 2000 rakıma, 350 mm yağış alan kurak bölgelerden bataklıklara, asit, alkali, kuru, nemli, kayalık her yerde kolaylıkla yetişir. Onu özellikle yol şevlerinde, çöp yığınlarında yoğun kirli ortamlarda, kent içlerinde görmek mümkün.
20 metreye kadar boy, 50cm’ye kadar çap yapabiliyor, odununun kalori değeri yüksek, diğer baltalık ormanlara göre 20, hatta 50 kat daha fazla yakacak odun alınabiliyor. Kerestesi göknar ve sarıçama yakın, kaplama ve mobilya sanayinde kullanılıyor. Selüloz ve kağıt sanayi için çok önemli bir ağaç türü.
Güçlü kök sistemi ve sürgünleriyle erozyonu önlemede çok etkili.
Diğer bitkilerin yetişemediği veya çok zor yetiştiği kirli ortamlarda kolaylıkla yetişir, hava, su ve toprak temizleyicisidir.
Köylerde kanalizasyon sorununa doğal çözüm
Doğu Karadeniz Bölgesi’nin önemli çevre sorunlarından birisi de ; kanalizasyon atıklarının yeterli altyapı olmadığı için içme ve kullanma sularına karışarak insan ve çevre sağlığını tehdit etmesi oluşturmaktadır. Kanalizasyon atıkları ya direkt olarak derelere bağlanmakta ya da fosseptik çukurlarından toprağa sızdırmak suretiyle bertaraf edilmektedir.
Kanalizasyon ve arıtma tesisi maliyetlerinin yüksekliği, dağınık yerleşimin altyapı olanaklarını kısıtlaması bu sorunun artarak devam etmesine neden olmaktadır. Toprak ve su kirliliği bir çok hastalığın gelişmesine ortam hazırladığı gibi önce derelerde giderek denizdeki canlı yaşamı yok etmektedir.
Dünyada özellikle kırsal alanlarda yaygın olarak kullanılan bitkilerle doğal arıtma yöntemi bu sorunu çok az masrafla veya masrafsız bir şekilde çözülmesini mümkün kılmaktadır. Yapılacak iş her ev ve ahır için fosseptik çukuru oluşturmak, çevresine bölgenin bilinen ağacı Aylantus’u ( kokarağaç) dikmekten ibarettir. Aylantus güçlü kök sistemi ve emici özelliği ile kanalizasyon atıklarını daha fosseptik çukurundayken yok ederek, toprağa ve suya karışmasını engelleyecektir.
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde çöp sorunu oldukça önemli boyutlardadır. Uygun depolama alanlarının yokluğu ve katı atık yönetiminin yetersizliği nedeniyle çöpler deniz kıyılarına dökülmekte, üzeri toprakla kapatılmaktadır. Ayrışma ve sızan sular nedeniyle oluşan kirlilik uzun yıllar denizleri kirletmeye devam edecektir. Bu alanların Aylantus ağaçları ile yeşillendirilmesi kirliliğin azaltılmasına katkı sağlayacaktır.
Aylantus; diğer bitki türlerinin zorlukla yetiştiği veya yetişemediği en kirli ortamlarda bile kolaylıkla yetişebilen, hava, su ve toprağı temizleyen son derece fonksiyonel bir ağaçtır. Halk arasında yapraklarının kötü kokusu nedeniyle; kokarağaç, mundar ağacı, osuruk ağacı, yabani ceviz gibi adlarla anılan çoğu kez de aşağılanan Aylantus’lar odun ve kereste değerinin yüksekliği, erozyonu önlemedeki başarısı ve diğer özellikleriyle batı dünyasında “Cennet Ağacı”, “Tanrının Ağacı” olarak nitelendirilmektedir.
TEMA Vakfı Rize Temsilciliği olarak bölgenin bu önemli sorunu için; kamu, yerel yönetimler ve halkımızı Aylantus’ları tartışmaya ve tanımaya davet ediyoruz.
Nevzat Özer
TEMA Vakfı
Rize Temsilcisi
...........
Bu ağacın yapraklarının kötü koktuğu doğru ama çiçeklerinin kokusu muhteşem, "kurumasa da keşke hep koksa". Tabii kurumazlarsa uçuşarak her yere dağılamayacak ve işgal görevlerini tamamlayamayacaklar. Özellikle yöneticilerdeki ağaç sevgisizliğinin had safhada olduğu bir coğrafyada böyle işgalci türleri saygıyla selamlarım.
..............
Büyüme hızı çok hızlı, her yıl yaklaşık 50-70 santimetre büyüyebiliyor.. Bu aynı zamanda çimlenmeden yaklaşık 2 yıl sonra erken çiçek açmasını sağlar. Tüm bu nedenlerle ve çok hızlı büyüyen diğer türlerde olduğu gibi yaşam süreleri kısadır, 40-50 yıl civarındadır.
Ulaşabileceği su olduğu sürece -18ºC'ye kadar donlara ve maksimum 40ºC'ye kadar dayanabildiğinden çok çeşitli iklimlerde yaşayabilir. Tek ihtiyacınız olan, sıcaklığın bir noktada 0º'nin altına düşmesidir.sikilmadan okuyun bakalım yararlı mı değilm