5 NİSAN 1900 PLEVNE KAHRAMANI GAZİ OSMAN PAŞA'NIN VEFATI

Yağcıoğulları ailesinin bir ferdi olarak 1832’de Tokat’ta doğan Osman Paşa, Beşiktaş’taki Askerî Rüştiye’de ve Kuleli Askerî İdâdîsi’nde okudu. Kara Harp Okulu’nu 20 yaşında ikincilikle bitirdi ve Harp Akademisine girdi. Kırım Savaşı’nın çıkması üzerine Tuna
Cephesine gönderildi. Burada 4 yıl kalarak
teğmen rütbesine, savaşın sonunda ise
yüzbaşı rütbesine terfi etti.

Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Riyaseti’nde
çalıştığı zamanlarda Osmanlı ülkesinin nüfus sayımı ile kadastro usulünde haritasının çizilmesinin kararlaştırılması, bu işleme Bursa'dan başlanılmasına karar verilmesi üzerine, askeri temsilci olarak Bursa'ya tayin edilmiş ve iki sene bu vazifede kalmıştır.

1861 yılında Teselya’da, Yenişehir’de ve
Cebel-i Lübnan’da görev aldı. Girit İsyanı’nın başlaması üzerine Girit’e tayin edildi. 1866’da Girit’teki çalışmalarından dolayı Müşir Ömer Lütfi Paşa’nın takdirini kazanarak Miralay
rütbesine terfi etti.

Bir süre sonra Yemen’e gönderilen Osman
Paşa buradaki görevlerinin ardından Paşa rütbesiyle 1875 yılında Rumeli’de bulunan
5. Ordu’ya bağlı Manastır Fırka Komutanlığı’na tayin edildi. Buradaki başarılı çalışmalarından dolayı Ferik rütbesine terfi etti.

27 Haziran 1876 tarihinde Sırbistan Prensliği’nin, Osmanlı İmparatorluğu’na ültimatom vermesi sebebiyle başlayan 1876-1877 Osmanlı-Sırp Savaşı sırasında,
Vidin Komutanlığı’na atandı.

Emrindeki birliklerle İzver tepelerini ve Zayçar kasabasını ele geçirdi. Sırp Ordusu düzensiz
bir şekilde geri çekilmeye başlayınca Belgrad yönünde harekâta devam etti. Ancak Serasker’in emri üzerine durdu.

En büyük başarısı 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndaki Plevne Savunması oldu. 145 günlük savunmadan sonra kuşatmayı yarmak amacıyla giriştiği huruç hareketi sırasında
şehir çıkışında yaralandı ve esir düştü.
Rus Çarı II. Nikola bizzatihi teselli etti.
Rus Çarı, onun esir düşmesine rağmen teslimiyet sembolü olan kılıcını almadı.

Müdafaa hattı stratejileriyle esir bulunduğu dönemde hem Rus Çarı, hem de dönemin komutanları tarafından örnek alındı. Siper kazma yöntemini ilk bulan kişidir.

Bir süre Bugot, Bükreş, Harkof ve Saint Petersburg’da esaret hayatı yaşadı. Rus Çarı tarafından kendisine kahramanlığını takdir amacıyla çifte kartal nişanı verildi.

Plevne Savunması’nda esir düşmesine rağmen gösterdiği başarı ve kahramanlık nedeniyle Sultan II. Abdülhamid tarafından 1876 yılında Gazi unvanı verilerek, Müşir rütbesine terfi ettirildi. II. Abdülhamid, Osman Paşa’nın İstanbul’a dönüşü için Serasker Müşir Rauf Paşa’yı “Yaver-i Ekrem ve Fevkalade Sefir-i Kebir” payeleriyle Petersburg’a gönderdi. İstanbul’a gelişi (12-13 Mart 1878) muhteşem bir törenle kutlandı.

İstanbul’a döner dönmez, 14 Mart 1878 tarihinde Hassa Müşirliğine getirildi. Vefatına kadar bu makamda kaldı. 1878-1880, 1880-1881, 1881-1885 yılları arasında olmak üzere üç dönem seraskerlik yaptı.

1897 Osmanlı-Yunan Savaşı’nda Osmanlı Ordusu kumandanı Edhem Paşa’dan harbe d
air kesin bir cevap gelmemesi ve basında Yunan galibiyetinden bahsedilmesi üzerine
23 Nisan 1897 tarihinde başmüfettiş sıfatıyla hareketi yürütmek üzere savaş yerine gönderildi. Hayatının son dönemlerinde Mabeyn Müşiri görevini de yürüttü.

5 Nisan 1900 tarihinde, İstanbul’da, 68
yaşında vefat etti. Türbesi, onu çok seven
ve saygı duyan Padişah II. Abdülhamid tarafından yaptırıldı. Bugünkü istirahatgahı
olan Fatih Camisi avlusuna defnedilmiştir.

Ömer Keskin