ÖNEMSEMEDİĞİNİZ BELİRTİLER ÇOCUKLARDA KALP HASTALIĞI HABERCİSİ OLABİLİR!

Çocukluk Çağı Kalp Hastalıkları Nedenleri Doğuştan veya Edinsel Olabiliyor

ÖNEMSEMEDİĞİNİZ BELİRTİLER ÇOCUKLARDA KALP HASTALIĞI HABERCİSİ OLABİLİR!

‘Çocuğunuzda göğüs ağrısı, çarpıntı, bayılma, çabuk yorulma, sık solunum yolu enfeksiyonları, gelişme geriliği ve eklem şikayetleri varsa mutlaka dikkate alınması gerekiyor’

Çocuklarda kalp hastalıkları genellikle doğuştan olmakla birlikte edinsel (sonradan kazanılan) kalp hastalıkları da görülebilmektedir. Doğuştan çocukluk çağı kalp hastalıkları genellikle kalbin anne karnındaki gelişiminde ortaya çıkan aksaklıklardan kaynaklanan yapısal bozukluklardır. Kalp odacıklarının gelişim bozuklukları, odacıklar arası duvarlarda delikler, kalp kapaklarında darlık veya yetersizlikler, kalpten çıkan büyük damarların (aorta ve akciğer atardamarı) gelişim ve yerleşiminde bozukluklar bunlar arasında sayılabilmektedir.

Yeni Yüzyıl Üniversitesi Gaziosmanpaşa Hastanesi Çocuk Kalp ve Damar Cerrahisi ölümünden Dr. Öğt. Üyesi Özgür Yıldırım ‘ Çocuklarda belirti vermeden ilerleyebilen kalp hastalıkları’ hakkında bilgi verdi.

Çocukluk Çağı Kalp Hastalıkları Nedenleri Doğuştan veya Edinsel Olabiliyor

Çocuklarda kalp hastalıkları genellikle doğuştan olmakla birlikte edinsel (sonradan kazanılan) kalp hastalıkları da görülebilmektedir. Doğuştan kalp hastalıklarının büyük bir kısmı kalbin anne karnında ki gelişim basamaklarında ortaya çıkan aksaklıklardan kaynaklanan yapısal bozukluklardır. Kalp odacıklarının gelişim bozuklukları, odacıklar arası duvarlarda delikler, kalp kapaklarında darlık veya yetersizlikler, kalpten çıkan büyük damarların (aorta ve akciğer atardamarı) gelişim ve yerleşiminde bozukluklar bunlar arasında sayılabilir. Bununla birlikte anne karnındaki dönemden itibaren tüm çocukluk çağı boyunca ortaya çıkabilen ritim bozuklukları da görülebilmektedir. Ayrıca kalp romatizması olarak da bilinen akut romatizmal ateş (romatizmal kalp hastalığı), kalbi besleyen koroner arterlerde bozukluklar ile seyredebilen Kawasaki hastalığı, obezite, hipertansiyon, diyabet gibi hastalıklara ikincil olarak ortaya çıkabilen kalp bozuklukları, kolesterol metabolizması bozukluklarında kalp damarlarında daralmalar ve tıkanıklıklar oluşması gibi edinsel kalp hastalıkları da çocukluk çağında görülebilen kalp hastalıklarındandır. 

Çocukluk Çağı Kalp Hastalıkları Belirti Vermeyebiliyor

Çocukluk çağında bazı önemli kalp hastalıkları hiç bir belirti vermeyebileceği gibi aileleri endişelendiren bazı belirti ve şikayetlerin de klinik önemi olmayabilir. Rutin muayene sırasında üfürüm duyulması, göğüs ağrısı, çarpıntı, morarma, bayılma, çabuk yorulma, sık solunum yolu enfeksiyonları, gelişme geriliği, eklem şikayetleri gibi belirtiler çocuk kardiyoloji poliklinik başvurularının önemli bir kısmını oluşturmaktadır. 

  • Üfürüm: Üfürümler kalp muayenesi sırasında hekimin steteskopla duyduğu, üfleme sesine benzer ek seslerdir. Üfürümler çoğu zaman önemli bir kalp hastalığına bağlı olmamakla birlikte kalp odacıkları arasında delik olması, kalp kapaklarında darlıklar veya yetersizlikler gibi yapısal kalp hastalıklarından da kaynaklanabilir. Çocukluk çağı boyunca çocukların yarısından fazlasında fonksiyonel (masum) kalp üfürümleri duyulabilir. Çocuk hekimi üfürümün masum üfürüm veya patolojik (yapısal kalp hastalığına bağlı anormal) üfürüm olup olmadığı konusunda muayene sırasında karar verebilir. 
  • Göğüs ağrısı: Erişkin dönemin aksine, çocukluk çağı göğüs ağrılarının çok küçük bir kısmı, yaklaşık %1-4 kadarı, kalp hastalıkları ile ilişkilidir. İdiyopatik (nedeni saptanamayan, önemli bir nedeni olmayan) ve kas-iskelet sistemi bozukluklarına bağlı göğüs ağrıları en sık nedenlerdir. Nadir görülmekle birlikte kalbe ait nedenler arasında kalbin yapısal bozuklukları (ciddi kapak darlıkları, kalp kası kalınlaşması vb), kalp damarlarında tıkanıklıklar, kalp zarı iltihabı, kalp kası enfeksiyonları sayılabilir. 
  • Morarma: Kan oksijen içeriği çeşitli nedenlerle azaldığı zaman ciltte, dudaklarda, ağız içi mukozalarda, göz kapaklarının iç kısımlarında morarma görülebilir. Bu, kalp hastalıklarına ikincil olabileceği gibi özellikle solunum sistemi hastalıkları gibi kalp dışı nedenleri de olabilir. 
  • Bayılma: Beynin oksijen ve glikoz ihtiyacının karşılanmasındaki aksaklıklar geçici şuur kaybı veya şuur bulanıklığına yol açabilir. Bu geçici şuur kaybına senkop denir. Senkopun ayırıcı tanısı oldukça geniş bir hastalık grubunu kapsar. Kalp dışı nedenler (en sıklıkla otonom sinir sistemi bozuklukları), kalple ilişkili durumlar, nöropsikiyatrik durumlar ve metabolik nedenlere bağlı olabilir.
  • Çarpıntı: Kişinin kendi kalp atımlarını hissederek rahatsız olma durumu olarak tanımlanabilir. Genellikle göğüste hızlı, düzensiz ve bazen normalden daha güçlü atımlar şeklinde kendini gösterir.  Çarpıntılar çoğu zararsız olmakla birlikte ciddi ritm bozukluklarına işaret edebilir.

Çocukluk Çağı Kalp Hastalıkları Tedavi Yöntemleri 

  • Medikal tedaviler (ilaç tedavisi): Kalp yetersizliği, ritm bozuklukları, kalp romatizması gibi hastalıklarda ilaç tedavileri uygulanabilmektedir. 
  • Girişimsel kateterizasyon (anjiografi) işlemleri: Kateter anjiografi ile özel düzenlenmiş kateterler ve cihazla ile ameliyatsız kalp delikleri, çeşitli damarların kapatılması, balon anjiografi ile kalp kapaklarının ve damarların darlıklarının giderilmesi ve dar olan damarların stent uygulanarak açılması gibi tedavi edici girişimsel işlemler uygulanabilmektedir.  
  • Cerrahi tedaviler (kalp ameliyatları): Yenidoğan döneminden itibaren kalp delikleri, yapısal kalp hastalıkları, damar darlıkları gibi birçok hastalık, doğumsal kalp hastalığı bulunan pek çok pediatrik hasta için tek tedavi seçeneği açık kalp cerrahisidir.

Ne Zaman Çocuk Kardiyoloji Ve Kalp Cerrahisi Bölümüne Başvurmak Gerekir?

  • Yenidoğan ve erken süt çocuğu döneminde kalp hastalıklarının erken tanı ve tedavisinin yapılabilmesi için şikayet veya bulgu ortaya çıkmasını beklenmeden kontrol amaçlı olarak 
  • Muayene sırasında kalpte üfürüm duyulması halinde kalpte yapısal bir bozukluğun olup olmadığının kontrolü 
  • Göğüs ağrısı, çarpıntı, bayılma, çabuk yorulma, morarma gibi kalp hastalıkları ile ilişkili olabilecek şikayetler olması 
  • Eklem ağrısı, şişliği- kızarıklık gibi durumlarda kalp romatizması olasılığının araştırılması 
  • 5 günden uzun süren ateş ve döküntü, el- ayak içlerinde kızarıklık, dudaklarda kızarıklık ve çatlama vb bulguların eşlik ettiği durumlarda kalp damarlarında genişleme olup olmadığının kontrolü
  • Hipertansiyon varlığında kalp ile ilgili olası nedenlerin araştırılması ve kalp etkilenim olup olmadığının kontrolü 
  • Spor katılımı öncesi kalp hastalıkları açısından tarama yapılması ve aktif spor yapılıyor ise en az yılda bir kontrol
  • Ailede doğuştan kalp hastalığı öyküsü olması durumlarında (yukardakilerle sınırlı olmamak kaydıyla) çocuk kardiyoloji bölümüne başvurmak gerekir.