Geçen hafta ilk defa yapay zekaya görsel ürettirdim. (“Çizdirdim” diyemedim çünkü çizmiyor. “Yarattırdım” da diyemedim, bu konuda emin değilim. Yine de “üretmek”ten fazlasını yaptığı ileri sürülebilir. “Geliştirmek” denebilir mi? Belki yapay zekanın bu işlemi için yeni bir fiil türetmek gerekecek.) Kullandığım uygulama sözle ve seçeneklerle yönlendiriliyor. İlk olarak Dünya'nın negatifini almasını istedim yani karaları su, suları kara olarak gösterecek bir yeryüzü görseli üretmesi talimatı verdim. Olmadı, yapamadı. Farklı tanımlamalarla ifade ettim, bir türlü anlaşamadık. İstediğime en yakın görsel aşağıdaki gibi oldu. Sonra bir mekan deneyeyim dedim, Antalya yazdım, gizemli bir görsel geldi. Hukuki bir kavram yazayım dedim, “rüşvet”i seçtim, bakın ne üretti, absürd ve ürkütücü değil mi?. Bir de soyut kavram yükledim, “barış”ı seçtim; ortaya çıkan bu oldu. Yapay zeka sanal dünyanın hâkimi. Sanal alemdeki yazı ve görüntülerin bizim görüp beynimizde işleyebileceğimizden milyonlarca kat fazlasını bizim yapabileceğimizden çok daha kısa bir süre içerisinde işliyor, bunları “kafasına göre” harmanlayıp bir ürün çıkarıyor. Konunun hukuki boyutlarına girecek değilim. Sadece bu görsellerin bana rüyalarımı çağrıştırdığını belirtmek istiyorum. Bu tespitim bana neyi düşündürdü biliyor musunuz? Acaba yapay zekanın nasıl işlediğinin örüntüsünü anlamamız mümkün mü? Rüyalarımız beyin işlevlerimiz açısından önemli. Yapay zeka da öğrenirken beynimizin uyanık ve uykudayken yaptıklarını yapıyor olabilir. Nasıl öğrendiğimize, düşündüğümüze, aklımıza ve belleğimize dair ipuçlarını yapay zekanın gelişim sürecinden yakalayabilir miyiz? İrdeleyebileceğimiz bir diğer konu da sanal alemdeki kavramlar dünyasının insanlığın meşrebine dair bize nasıl bir ayna tuttuğu. "Vicdan" yazıp denediğimde ürettiği görsellerin hepsinde karanlık bir ton vardı, orta çağı çağrıştırıyordu, ürperticiydi. Özellikle soyut kavramlar üzerinden denemeler yaparak sanal dünyaya yansıdığı şekliyle insanlığın sosyal psikolojisine dair çıkarımlar geliştirebiliriz. Yapay zekanın kendi iradesini oluşturduğu gün bu soruların yanıtlarını aramamıza ve kendisini kurcalamamıza “özel hayatın gizliliğini ihlal” gerekçesiyle izin vermeyebilir, o nedenle elimizi çabuk tutalım derim:) 1990’da İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin o tarihi atmosferinde hukuk okumaya başladığımda böyle bir soru soracağımı hayal dahi edemezdim. Hukukçular olarak ilginç zamanlarda yaşıyoruz…

Resmi daha büyük görmek için etkinleştirin,

Resmi daha büyük görmek için etkinleştirin,