VATAN YAHUT SİLİSTRE

Oyun, 1853’te Osmanlı-Rus Kırım Savaşı sırasında geçiyor

Mart 31, 2024 - 16:42

Bugün bir seçim hakkında yazacağım. Yok, o seçimden bahsetmiyorum . Bu seçim, öğrencilerimizin “zorunlu seçmeli” ders diye adlandırdığı gibi; zorunlu bir seçim. Bir oyunun adının seçimi. Bundan tam 151 yıl önce 31 Mart 1873 günü, yazarı Namık Kemal’in sahneleceğini bizzat İbret gazetesindeki yazısıyla duyurduğu bir oyun: VATAN. Evet, oyunun adı sadece Vatan. Halbuki biz bu oyunun adını “Vatan Yahut Silistre” olarak öğrendik değil mi? “Neden ‘yahut’?” “Silistre neresi?” diye sormamışlardansanız Wikipedia sağ olsun, hızlıca öğrenebilirsiniz. https://lnkd.in/dti-hW72 Oyun, 1853’te Osmanlı-Rus Kırım Savaşı sırasında geçiyor. Tuna kıyısındaki Osmanlı şehri Silistre (şimdi Bulgaristan) kuşatılıyor. Osmanlı güçleri şehri kahramanca savunuyor. Bu savunmaya gönüllü katılan İslam Bey ve onun peşinden giden Zekiye’nin öyküsünü duyguları coşturan bir dille anlatan bu eser 1 Nisan 1873’te Gedikpaşa tiyatrosunda sergilendiğinde İstanbul’da yer yerinden oynuyor. “Yaşasın Vatan” bağırışlarıyla sahneye çıkarılan Namık Kemal’in akıbeti ise tutuklanıp hakkında hiçbir yargılama yapılmadan, Padişah Abdülaziz’in fermanıyla Magosa’ya sürgüne gönderilmek oluyor. (Hukuk devletinin kıymetini bilelim.) Halbuki sonraları oyun defalarca hatta sarayda Abdülaziz’in huzurunda dahi sergileniyor. “Vatan” ibaresi ve uyandırdığı duygu seli iktidara korkutucu gelmiş olmalı ki “Silistre” ibaresi de oyunun adının yanına “zorunlu seçmeli” olarak ekleniyor. Duygu, insandaki enerjiyi açığa çıkarır, akılla işlendiğinde mucizevi sonuçlara gebedir. Romantik akım, bu doğurganlığı fark etmemizi sağladığı için her zaman beslendiğim bir sanat akımıdır. Anayasa Candır’da da bu akımın izlerini bulabilirsiniz. Bu topraklar üzerinde “vatan”daş olma yolculuğumuzda büyük ninelerimizin dedelerimizin hafızalarına kazınmış bu romantik eseri 151inci temsil yıldönümünde anmak istedim. Kimi seçersek seçelim asıl seçimimizin VATAN olduğunu unutmayalım. Vatandaşlık bir bilinçtir, bağımsızlığın temeli, vatandaşlığının bilincinde olan, sorumluluk sahibi bireydir. “YKS sınavında gelir mi ki?” düzeyine indirgenen, gençlerimize “öğretilirken” belki de büsbütün unutturulan bu ve diğer nice değerli eserimizi tarihsel önemleri bağlamında tekrar bir çocuk saflığıyla ve merakıyla ele almak ve kültürel geçmişimizin izlerini keyifle sürmek dileğiyle… #Vatan #Silistre #VatanYahutSilistre #Vatandaş #AnayasaCandır (Not: Wikipedia’dan alıntıladığım, Vatan temsillerinden birinde çekilen bu fotoğrafta tam ortadaki şapkalı hanımefendiyi gördünüz mü? Fotoğraftaki yüzlerce erkek izleyici arasında tek kadın… Acaba kimdi? Keşke öyküsünü bilebilseydik…)