NASIL DİNLİYORSUNUZ?

İki kız arkadaş uzun bir aradan sonra ilk kez bir kafede buluşmuş sohbet ediyorlardı. Bir tanesi sürekli bir şeyler anlatıyordu. Belli ki bir derdi vardı ve anlaşılmaya ihtiyaç duyuyordu. Yaklaşık iki saat bu şekilde geçtikten sonra kalktılar. Ayrılırken sürekli konuşan kız döndü ve diğerine dedi ki:

‘ Seninle sohbet etmek harika.’

Hepimizin dinlenilmeye ve anlaşılmaya ihtiyacı var. Atalarımız ‘İki kulak bir ağız varsa iki dinle bir söyle’ derken etkili iletişim için konuştuğumuzdan çok dinlememiz gerektiğini vurgulamışlar. Tabii ki etkili bir şekilde dinleme.

İşitme ve dinleme arasındaki fark nedir diye sorsam? İşitme sesleri algılamanıza yarayan fizyolojik bir beceridir. Dinleme ise işittiğiniz sesleri kulaklar ve beyin aracılığıyla alma ve yorumlama sürecidir. Dinlerken söylenenleri anlamaya çalışırız. Bir konuşmacıyı dinlerken her birimizin çıkardığı anlamlar farklı da olabilir. Yani nasıl dinlediğimiz, nasıl yorumladığımız ve nasıl cevap vereceğimiz tamamen bize bağlı.

Dinleme neden önemlidir? 

Dinleme en temel iletişim becerisidir ve hem kişisel hem de profesyonel ilişkilerin kurulmasında ve sürdürülmesinde önemli bir rol oynar. Etkili dinlemenin sağladığı faydalardan birkaçı:

·        Güven oluşturur. Konuşmacıya söyleyecekleriyle ilgilendiğinizi ve onun bakış açısına saygı duyduğunuzu gösterir.

·        Yanlış anlamaları önler, konuşmacının mesajını doğru anlarsınız.

·        Çatışmaları önler ve iletişimi geliştirir.

·        Empati geliştirir. Başkalarının bakış açılarını, deneyimlerini ve duygularını daha iyi anlamayı sağlar.

·        Problem çözmeyi kolaylaştırır. Bilgi toplamanızı, sorunları belirlemenizi ve işbirliği içinde çözümler geliştirmenizi sağlar.

·        Öğrenmeyi geliştirir. Başkalarını dinleyerek onların deneyimlerinden, bilgilerinden ve uzmanlıklarından öğrenebilirsiniz.

·        İlişkilerinizi geliştirebilir ve hedeflerinize daha etkili bir şekilde ulaşabilirsiniz.

Neden dinlemiyoruz?

Etkin bir şekilde dinlemememizin birkaç nedeni olabilir:

·        Sosyal medya, televizyon ve akıllı telefonlar gibi dikkat dağıtıcı unsurlarla dolu bir dünyada yaşıyoruz. Bu dikkat dağıtıcı şeyler, birinin söylediklerine odaklanmayı zorlaştırabilir.

·        Duyduklarımızı genellikle önyargılarımız ve inançlarımız aracılığıyla filtreleriz, bu da gerçekten dinlememizi ve diğer kişinin bakış açısını anlamamızı engelleyebilir.

·        Duygusal durumumuz etkili dinleme yeteneğimizi etkileyebilir. Örneğin, kızgın, endişeli veya dikkatimiz dağılmış durumdaysak, tüm dikkatimizi diğer kişinin söylediklerine veremeyebiliriz.

·        Tartışılan konuyla ilgilenmiyorsak, konuyu kapatabilir veya dikkat etmeyebiliriz.

·        İşitme kaybı, gürültülü ortamlar veya dil engeli gibi fiziksel engeller etkili bir şekilde dinlemeyi zorlaştırabilir.

Etkili dinlemenin önündeki bu engelleri anlayarak, bunların üstesinden gelmek ve daha iyi dinleyiciler olmak için adımlar atabiliriz.

Nasıl dinlediğinizi test edin.

Aşağıdaki sorulara vereceğiniz cevaplar dinlerken bilerek ya da bilmeyerek neler yaptığınızı fark etmenizi sağlayacaktır.

 1.Dinlerken kendi söyleyeceğiniz şeyi düşünür müsünüz?

2.Farklı düşünüyorsanız dinlemekten vazgeçer misiniz?

3.Herkesten bir şeyler öğrenir misiniz?

4.Dinlerken göz teması kurar mısınız?

5.Birisi konuşurken kendinize fazla odaklanır mısınız?

6.Sık sık konuşmacıyı susturur musunuz?

7.Toplantılar veya sunumlar sırasında başka düşüncelere, hayallere dalar mısınız?

8.Doğru anlayıp anlamadığınızdan emin olmak için verilen mesajları tekrar eder misiniz?

9.Savunmaya geçmeden veya sinirlenmeden sonuna kadar dinleyebilir misiniz?

10.Yüz ifadesi ve mimikleri okumaya çalışır mısınız?

11.Cevap vermek için sabırsızlanır mısınız?

13.Dinlemediğiniz halde dinliyormuş gibi yapar mısınız?

14.Yargılamadan veya eleştirmeden dinleyebilir misiniz?

15.Sorulmadığı halde tavsiyelerde bulunur musunuz?

17.Dinlerken not alır mısınız?

18.Karşınızdaki kişinin ruhsal durumunu hesaba katar mısınız?

20.Tanıştığınız kişilerin isimlerini hatırlar mısınız?

Dinleme becerilerimizi geliştirmek için

Yukarıdaki sorulara verdiğiniz cevaplar etkili dinleme konusunda çalışmanız gerektiğini söylüyorsa başlangıç için önerilerimiz:

·        Dinleme, konsantrasyon ve odaklanma gerektirir. Dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırın ve tüm dikkatinizi konuşmacıya verin.

·        Sohbete açık fikirli bir şekilde ve önyargılar olmadan yaklaşın.

·        Göz temasını koruyarak, başınızı sallayarak ve ilgili sorular sorarak konuşmacının söyleyecekleriyle ilgilendiğinizi bilmesini sağlayın.

·        Bazen insanların düşüncelerini toplamak için zamana ihtiyacı vardır, bu yüzden sabırlı olun ve yanıt vermeden önce konuşmalarını bitirmelerini bekleyin.

·        Kendinizi konuşmacının yerine koyun ve onların bakış açısını anlamaya çalışın.

·        Konuşmacının sözünü kesmek sinir bozucu ve saygısızca olabilir. Cevap vermeden önce konuşmayı bitirmelerini bekleyin.

·        Mesajı doğru anladığınızdan emin olmak için duyduklarınızı tekrarlayın.

 Bu teknikleri uygulayarak daha iyi dinleyiciler olabiliriz. Başkalarıyla daha etkili ve tatmin edici ilişkiler kurmak istiyorsak konuştuğumuzun iki katı kadar dinlemeliyiz. ‘Ben biliyorum’ diyerek konuşan kişinin sözünü kesiyorsanız bunun iki tane önemli sonucu vardır: Birincisi yeni bir şey öğrenme ihtimalini ortadan kaldırırsınız. İkincisi ise iletişimi bozarsınız. O kişi size bir dahaki sefere aynı heyecanla bir şey anlatmaz. Dolayısıyla konuşan kişiyi merakla dinleme, daha fazla anlatmasını teşvik edecek sorular sorma sayesinde hem bilmediğimiz şeyleri öğrenebilir, hem de iletişimizi kuvvetlendirmiş oluruz.

 Bereketli ve bol kazançlı günleriniz olsun.

Gülfidan Bereket

ActionCOACH – İşletme Koçu