DAHA İYİ YARGI DERNEĞİ BAŞKANINDAN

Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Av. Mehmet Gün: "Hukuk reformu uzun soluklu çalışmayla gerçekleştirilebilir"

Hukukun üstünlüğünü sağlayabilmek için en başta bunu sağlamaktan sorumlu olan yargının çağdaş seviyeye getirilmesi gerekir. Yargı öncelikle ve hızlı bir şekilde verimli çalışmalı, topluma kaliteli hizmet vermeli, şeffaf ve hesapverir hale getirilmeli, bunları sağladığında dünyada eşi benzeri görülmemiş bağımsızlık verilmelidir.

Bu Türkiye’yi dünyanın en ileri yargı sistemine kavuşturabilir, fakat hukukun üstünlüğünü gerçekleştirmek için yeterli değildir. Hukukun üstünlüğü için Türkiye’de halen geçerli olan; kamu görevlilerinin ve yürütmenin keyfi davranabileceğine yorulan, kamu görevlilerinin suçlarının soruşturulmasındaki çağdışı “amir izni” şartını kaldırmak şarttır. Bu şart şimdiye kadar ortadan kaldırılmış, kamu görevlilerinin ihmal ve ihlal suçlarını yargı kendiliğinden soruşturabilir olsaydı; Soma ve Ermenek faciaları, TCDD’nin Pamukova, Çorlu ve Sincan kazaları, Karadeniz bölgesinde sıklıkla gördüğümüz sel ve heyelan gibi afetler olmazdı.

Öte yandan bana göre bir toplum için olabilecek en kötü şey; temel insan hakları ve özellikle fikir ve ifade özgürlüğünün aksaması, bunun uluslararası alanda çok konuşulur hale gelmiş olmasıdır. Baroların gösterilerine getirilen yasaklar, Altan, Kavala, Demirtaş ve benzerlerinin çok uzun tutukluluk halleri ve bu durumun bazılarında - haklarında dava açılmadan bile - AYM ve AİHM kararlarıyla tespit ve mahkum edilmiş olmasına rağmen de sürüyor olması; gazetecilerin haberlerinden dolayı tutuklanmaları, on binlerce vatandaşın yürütmenin başı olan cumhurbaşkanını eleştirmesine tahammül edilmeyip tutuklama kararları verilmesi fikir ve ifade özgürlüğünün ne kadar büyük bir tehdit altında olduğunu gösterir. Bu konulardaki haberleri takip eden herhangi bir yenilikçi bireyin; kendini tehdit altında hissetmesi ve başka ülkeye gitmek istemesi son derece doğaldır. Burada sosyal bilimlerde de yenilikçiliğin hayati olduğunun altını çizmek isterim.

Bu konuda diğer bir sorun da özgürlüklerin teminatı olarak takdim edilen sulh ceza hakimliklerinin toplum nezdinde tutuklama makineleri gibi algılanmasıdır. Kararlarına daha yetkin bir mahkemede değil de diğer bir sulh ceza hakimine itiraz edilir olması; birisinin verdiği serbest bırakma kararına diğerinin tutuklama kararı vermesi toplumun kolayca anlayabileceği şeyler değil; tersine korku duymasına neden olan hukuk karmaşalarıdır.

Bütün bu hususlarda yargı gücünün hukukun üstünlüğünü sağlayabilmesi ve topluma sağlam bir hukuk güvencesi verebilmesi için çok kapsamlı yapısal reformlar yapılması zorunludur. Tamamını iktidardaki siyasi partinin, -bir kısmını yürütme bir kısmını ise yasama yoluyla belirlediği- Adalet Bakanının doğal başkanı olduğu Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) böyle bir hukuk güvenliğini sağlaması mümkün değildir. En başında HSK’nın üye yapısı bu amaca ters düşmektedir.

Toplum, uluslararası piyasalar ile iş dünyası köklü değişiklikler yapılmasını, uzun zamandan beri – biraz da çekingen bir dille dillendirmektedir. Köklü çözümler yapılması zorunludur. Buna da ilk başta yargı gücünü ciddi bir şekilde ıslah ederek, yürütme ve yasama gücünden ve siyasetten tamamen bağımsız hale getirerek, hakimlere ve savcılara tayin edilmeme gibi uluslararası teminatlar vererek başlamak gerekir. Bu teminatların bir anlam ifade etmesi için yargı ile ilgili olarak alınan aday gösterme, atama, tayin ve terfi kararlarının tamamının etkin olarak yasal denetime açılması zorunludur. Türkiye 1981’de darbeci generallerin çıkardığı kanun ve Anayasa ile kapatmış olduğu HSK kararlarının tamamına karşı yargı denetimi yolunu yeniden açmak ve çok etkili olarak işletmek durumundadır.

"Yargı topluma kaliteli hizmet odaklı olarak tasarlanmalıdır"

Yargının bağımsızlığını sağlamak, yargının topluma kaliteli hizmet vermesine bağlıdır. Yargı teşkilatı ve işleyişi, topluma kaliteli hizmet verecek, katma değer yaratacak şekilde yapılandırılmalı; şeffaf ve hesapverir olarak tasarlanmalıdır. O zaman bu zorlu meselenin çözümü kendiliğinden görünür olmaktadır.

Yargı teşkilatının merkezine hâkim ve savcıların özlük ve meslek kuruluşunu değil; hâkim, savcı ve avukat üçlüsünün hizmetlerini düzenleyen, denetleyen düzenleyici bir kurum konulmalıdır. Tütün piyasası için düzenleyici kurul kurmak fakat yargı hizmetleri için kurmamak garip değil midir? Yargı hizmetleri, ülke için tütünden daha değerli değil midir?

Yargı kurullarını siyasilerin, yargıçların veya bir menfaat grubunun kontrolüne bırakmanın acı sonuçlarını çok ağır yaşamış olan Türkiye kimsenin etki ve nüfuz altına alamayacağı; siyaset, yürütme ve yasamadan tam bağımsız bir düzenleyici kurul oluşturmalıdır. Bu yapıda tüm işlem ve kararlar yargı denetimine açılmalı, bu amaçla uzman bir mahkeme oluşturulmalıdır.

Kısaca Adalet Yüksek Kurumu Önerisi

Yargı hizmetlerini veren meslekleri; hâkim, savcı, avukat, noter ve arabulucu mesleklerini tamamen bağımsızlaştırıyoruz; bu meslekler kendi özerk mesleki kuruluşlarını kuracak, yönetecek ve kaliteli hizmet vermeye odaklanacaktır. Yargı ile ilgili bu meslek kuruluşlarına diğer kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından farklılaştırılacak ve Yargısal kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları olarak düzenlenecektir.

Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK), düzenleyici bir kurum olan Adalet Yüksek Kurumu’na (AYK) dönüşecek; öncelikle amacı, bütün yargı organizasyonunun topluma kaliteli yargı hizmetleri vermesini sağlamak, bunu sağlayacak düzenlemeleri yapmak olacaktır.

AYK’nın iki temel işlevi öngörülmektedir: (1) Adalet ve hukuk politika, tercih ve önceliklerini belirlemek; (2) Bunları hayata geçirecek icraatları gerçekleştirmek. Bu amaçla, yeteri kadar icra dairesi kurulacaktır.

Üye kompozisyonu, bütün paydaşların temsilcilerinden oluşacak ve AYK’nın ihtiyaçlarına uygun nitelik ve sayıda ve hiçbir grup veya kurumun nüfuz oluşturamayacağı şekilde ve büyüklükte olacaktır.

Yargı ile ilgili bütün işlem ve kararlar, yargı denetimine tabi olacak; bu amaçla uzman bir Adalet Yüksek Mahkemesi kurulacaktır.

Bu sistemle ilgili olarak Adalet Bakanlığı’nın üstlendiği yargısal rol ve yetkiler, Adalet Yüksek Kurumu’na aktarılacak. Bakanlık yan hizmetler verecek.

TÜRKONFED Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan: “Yeni ekonomi yönetiminin açıkladığı, mali ve finansal istikrar ile makro-ekonomik istikrarın sağlanmasının yolu, evrensel demokrasi standartlarını yakalamaktan geçiyor.”

“Ekonomi ile demokrasi arasında dolaylı değil doğrudan bir ilişkinin olduğunu unutmamalıyız. Kalkınma için ekonomik faaliyetler artık yeterli değil. Yüksek demokrasi standardı, hukukun üstünlüğü, fikir ve ifade özgürlüğü gibi evrensel değerler, ekonomide güven ve istikrarın da anahtarı. O nedenle demokrasinin kurumsal ve zihniyet olarak güçlenmesi, ekonomik istikrarın sağlanması ile toplumsal refahın gelişmesine katkı yapmaktadır. Yeni ekonomi yönetiminin açıkladığı, mali ve finansal istikrar ile makro-ekonomik istikrarın sağlanmasının yolu, evrensel demokrasi standartlarını yakalamaktan geçiyor. Ne yaparsak yapalım, kapıları açan anahtar hukukun üstünlüğü, fikir ve ifade özgürlüğü ile yüksek demokrasi standartlarıdır.

Finansal istikrarı sağlamanın birincil koşulu bağımsız, güçlü kurumların varlığıdır. Güçlü bir ekonominin temelini güçlü kurumlar oluşturur. Bir ülkenin kurumları gücünü demokrasiden alır. Hukuk devleti başta olmak üzere, kurumlarımızı ve demokrasimizi güçlendirecek her adım ekonomimizi güçlendirecek, finansal istikrara katkı yapacaktır. Siyasi partiler ve seçim kanunu başta olmak üzere kurumlarımızın denge ve denetim mekanizmasının işlerliği ile bireysel ve kolektif özgürlükler alanını genişleten bir demokratik yönetim sistemi, toplumu ve ekonomiyi arzu edilen derinliğe kavuşturacaktır. Kurumlarımızın bağımsızlığı kadar liyakate dayalı, şeffaf ve hesap verir bir yönetim anlayışı bağışıklık sistemimizi güçlendirecektir. Hukukun üstünlüğü temelli demokratik reformlar dayanıklılık gücümüzü artıracaktır.”

Daha İyi Yargı Derneği Hakkında

Daha İyi Yargı Derneği, Türk yargısının sorunlarını tespit etmek, sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirmek, öneriler üzerinde toplumsal mutabakat sağlanması ve çözümlerin hayata geçirilmesi yönünde çalışmak amacıyla kurulmuş olan siyaseten tarafsız bir sivil toplum düşünce kuruluşudur.

Derneğin tohumları ilk olarak Daha İyi Yargı Hareketi adı ile Av. Mehmet Gün önderliğinde, Türk yargısının sorunlarına uygulanabilir çözümler sunmak ve Tam ve Doğru İfşa yolu ile Dürüst Davranış ilkesini hayata geçirmek amacı etrafında buluşan, Türkiye’yi geliştirme ve toplumun standartlarını iyileştirme arzusu, duyarlılığı ve kararlılığına sahip avukatlar, akademisyenler ve fikir önderleri tarafından atılmıştır.

Daha İyi Yargı Hareketi oluşumu, planlanan çalışmaların kapsamını büyütmek ve bu amaca uygun olacak şekilde kurumlaşmak istek ve amacı sonucunda Kasım 2014 tarihinde Daha İyi Yargı Derneği adı ile dernek statüsü edinmiştir.

Daha İyi Yargı Derneği üyeleri, Türkiye’de uzlaşma kültürünün egemen olmasında ve barış içinde yaşayan, üretken, uluslararası alanda rekabetçi ve müreffeh bir toplum olmamızda gelişmiş ve çağdaşlarından ileriye gitmiş bir hukuk düzeninin ve yargı sisteminin en önemli temel taşlar olduğuna inanmaktadır. Ülkemizin bu hedeflere ulaşmasına ve iktisadi, sosyal ve idari her alanda hukukun üstünlüğünün sağlanmasına Yargı’nın daha da ilerletilmesi ve geliştirilmesi yoluyla katkıda bulunmak üzere çalışmalar yürütmektedir.

Dernek bu çerçevede, Türk Yargısı’nın sürekli olarak gelişmesi, çağdaşları ile rekabet edebilmesi ve bu rekabette öne geçebilmesi için, yargı ile ilintili tüm kişi, kurum ve kuruluşlar ile toplumu ortak bir zeminde bir araya getirmeyi, fikirler ve öneriler geliştirerek mutabakat ve uzlaşma sağlamayı, üzerinde uzlaşılan önerileri hayata geçirmek için gerekli çabaları göstermeyi amaçlamaktadır.

TÜRKONFED Hakkında

Bölgesel ve sektörel iş dünyası temsil örgütlerinin çatı kuruluşu olan Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED), gönüllülük esasına göre kurulmuş bağımsız bir sivil toplum kuruluşudur. TÜRKONFED, Türkiye’nin her bölgesine yayılmış etkin üye yapısı ve sayısı ile Türkiye’nin en büyük iş dünyası örgütleri içinde yer almaktadır.

Bağımsız ve gönüllü yapısı dikkate alındığında Türkiye’nin en büyük sivil toplum örgütü olan TÜRKONFED; gücünü ve etkinliğini, iş insanlarının üye olduğu federasyon ve derneklerinden alarak çatısı altında 26 bölgesel, 4 sektörel olmak üzere 30 federasyon, 267 dernek üzerinden 40 bine yakın şirket bulundurmaktadır.

TÜRKONFED; federasyonlarına bağlı her bir derneğin, kendi bölgesinde yarattığı katma değerin toplamı olarak, kurumlar vergisinin yüzde 86’sını karşılayarak, Türkiye dış ticaretinin yüzde 83’ünü gerçekleştirerek, tarım ve kamu dışı kayıtlı istihdamın yüzde 55’ini sağlayarak, 7 milyon kişiye istihdam alanı sağlayarak Türkiye ekonomisine artı değer yaratmaktadır.

İş dünyasının ve toplumun sorunlarına çok sesli, tarafsız ve yapıcı bir bakış açısıyla sahip çıkan TÜRKONFED, çözüm önerileriyle sektörel ve ulusal ekonomi politikalarının oluşturulmasına katkı sağlamaktadır. Ekonominin bölgesel ve sektörel perspektiflerini karar mercilerine aktararak Türkiye ekonomisi için çalışan TÜRKONFED, iş dünyasının uluslararası entegrasyonuna ve rekabet gücünün artırılmasına yardımcı olmaktadır.

17 Kasım 2014 tarihinde açılan Brüksel temsilciliğiyle Avrupa’nın kalbinde faaliyetlerini sürdüren TÜRKONFED, Avrupa’nın en büyük iş dünyası kuruluşlarından biri olan, Avrupa KOBİ Birliği Üyesi olarak, küresel alanda da etkili çalışmaların içinde yer almaktadır. Avrupa KOBİ Birliği, bugün AB politikalarına ve karar alma mercilerine doğrudan ulaşan, 12 milyon firma ve 55 milyon çalışanı temsil eden çok önemli bir uluslararası iş dünyası örgütüdür.

TÜRKONFED, işte böyle önemli bir yapının içinde yer alarak, Türk iş dünyası ile Avrupa Birliği arasında köprü görevini üstlenmektedir. Aynı zamanda Almanya, Gürcistan, Kıbrıs, Irak, Ukrayna ve Romanya’dan üye iş insanları derneklerini bir araya getirdiği TÜRKONFED International ile de küresel ölçekte büyümeye devam etmektedir.