Türkiye'nin geleceği zeytin ağacının bilimsel hikayesi! - 2

Zeytin ağacı mı bizi kurtarabilir, biz mi zeytin ağacını kurtarabiliriz?

Türkiye'nin geleceği zeytin ağacının bilimsel hikayesi! - 2

MUSTAFA İNAN / RÖPORTAJ

Türkiye'nin geleceği zeytin ağacının bilimsel hikayesi! - 2

MUSTAFA İNAN - Yunanistan ve İspanya gibi ülkelerde çadır sistemi var. Zeytinler tomucuk vermeye başladığında bu çadırlar ağaçlara giydiriliyor ve bir tane bile zeytin toprağa düşmüyor. Bu sistemin yaygınlaması Türk zeytin üreticisi için çözüm olabilir mi?

Fikret ÇAPAŞ - İspanya hakikaten zeytin konusunda en ileri konumda, ilgili kişiler bu tür ziyaretlerinde gördüklerini bizlere anlatıyorlar. Zeytinleri toplarken kurdukları sistem ülkemiz şartlerında kısmen uygulanabileceğini düşünüyorum Bizim zeytinlerimizin %85’i engebeli arazilerde uygulanabilirliği rantabl değil. Bölgemizde son yıllarda arbecium İspanyol zeytin çeşidi bahçeleri kuruluyor. Adaptasyon sürecinin ne olduğunu , çeşidin bölgemizde nasıl tepki vereceğini bilemiyoruz. Hasat makineleri üretim maliyetini gerçekten çok düşürüyor. Son yıllarda insan işçiliği hasat maliyetinin yüksekliği üretiicileri makinelemeye zorunlu kılıyor.

MUSTAFA İNAN - Zeytinlik sahipleri genel olarak zeytin ağaçlarını sökerek arazilerinin imara açılması için çalışıyor. Bu sorun nasıl aşılabilir? Organik tarım, iyi tarım gibi yöntemlerle üretim artırılarak zeytin ve zeytin yağı kıymetli hale getirilebilir mi?

Fikret ÇAPAŞ - Bölgemiz her geçen yıl gelişen büyüyen, tercih edilen deniz,zeytin ve sağlık bulmak isteyenlerin yer edinmek istedikleri bir yer.Kapasiteyi aştığınızda farklı sorunlar ortaya çıkıyor. En çok bizi rahatsız eden zeytinlerin bakımsızlığa, sahipsizliğe terkedilmesi, imara açılan alanların içindeki zeytin ağaçlarının korunamaması. İmar belediyenin meselesi, sınır konulmalı, zeytincilik kanunu imar alanı içinde geçerli değil,Biz imar içindeki zeytin ağaçlarını bina yapılması durumunda toprakla buluşturmak için elimizden geleni yapıyoruz. Kurallara uymayanlara ipc kesiyoruz. Ceza oranı çok yüksek değil.

İyi tarım demek , Tarımsal işlemlerin yapılması sırasında yapılacak çalışmaların izlenebilir olması, kullan bitki koruma ürününün üretici kayıt defterine reçete yazdırılarak kullanılması, besinlerin analize göre kullanılması dolayısyle çevre, insan ve bitki sağlığına en az zarar veren yöntemlerin uygulanması neticesinde elde edilen ürünlerdir.

Organik tarım ise sertifikasyon kuruluşları tarfından belirli kurallara uyularak besinlerin oranik menşeili, bitki koruma ürünlerinin organik menşeili, hastalık ve zararlı yönetimin müsaade edilen bkü ürünleri ve bioteknik(tuzak-e.trp-dap v.s) yöntemlerle çözülerek en doğru şekilde sürdürülebilirliğin sağlanması olarak özetlenebilir. Bu konuda her geçen gün iyi yönde gelişmeler bizi çok mutlu etmektedir.

Elbette bu iki uygulama ile elde edilen zeytin ürünleri ve zeytinyağları kıymetli olmalı ve farklı değer görmelidir.

MUSTAFA İNAN - Evliya Çelebi Edremit için dağlarından bal ve yağ akar demiş. Böyle bir bölgede üretici neden mutsuz? Sizin bu konuda bir çözüm öneriniz var mı?

Fikret ÇAPAŞ - Çok iyi bir tabir olup, bin pınarlı dağ olan (ida) kaz dağı eteklerinde verim veren madra dağı ile karşılık bulan Edremit Körfezimiz içindeki her ağaç bizim için değerli ve önemlidir.

Zeytin ve zeytinyağımızn üstün özelliklerini yeterinde biliyor muyuz? Bunu pek sorgulamadığımız kanaatindeyim. Değerlendirme metodlarımız sadece yağ olmamalı. O kadar lezzetli bir siyah zeytinmiz var ki bu tadı gemlik siayhı ile rekabet ettiremiyoruz.Ürün değerlendirme metodlarını çeşitlendirip en iyi paranın yeşil zeytin satılması ile kazanıldığını üretici değerlendirilmeli. Zeytin yaprağı çayı da işlem görmeden içilebilen bir bitki çayıdır. Pandeni döneminde çok tercih edildi. Çizik zeytinimiz coğrafi işaret aldı. Daha çok çeşitlendirmeliyiz zeytinden elde edilen ürünleri.

Üreticinin mutsuz olmasının bütün nedeni verim düşüklüğü ve kaliteli ürünün elde edilmemesi Yağımızın bireysel pazarlamadan ihracata daha fazla ürün verimesi ile azaltılabilir.

Kaliteli ürün kaliteli yağ…

MUSTAFA İNAN - Zeytin üretiminde budamının önemini anlatır mısınız?

Fikret ÇAPAŞ - Zeytinde budama tek başına ele alınacak bir durum değildir aslında bir fidanın şekil verilerek ele alınması, geleceğini oluşturmak için gerekli dalların bırakılması, yıllar geçtikçe mahsul vermesi için faydasız dalların kesilerek dalı gölgede, yaprağı güneşte bırakarak her meyvenin güneş ışığı görmesini sağlayarak en kaliteli zeytin meyvesini almaya çalışmaktır.

Budama ile birlikte ağaç hastalıklardan korunur, verim ve kalite artar, periyodiste azalır,ağacın şekli düzelir.verimde süreklilik sağlanır.

Geleneksel zeytin ağaçlarımızda verimden düşmüş dalalrın yerine yeni dalların oluşmasını sağlamak amacıyla kabaklama,kademeli dal kesimi ve bilezik alma şeklinde uygulanan gençleştirme budaması metodlarını uygulamak, verimden düşmüş ağaçlara dokumak demektir.

Çevremizde gördüğümüz yarım kalan ağaçlar var ya hepsi budamada yapılan yanlış uygulamaların sonucudur. Budama öncesi hastalıkların bulaşmasını önlemek, budama sonrasında da kesilen yerlerin aşı macunu veya diğer malzmelerle kapatılarak mühürlenmesi çok önemldir. Antalya Tarımİl Müdürlüğü ”Zamanında ve doğru budama zeytine can verir” diye bir afis yapmış. O kadar doğru ve içten ki. Tebrik etmek gerekir.

Ülkemzide zeytin üretimine baktığımızda Edremit körfezinin yağlık çeşitte, gemlik çevrsinin siyah sofralık çeşitte, Akhisar ve çevresinin domat çeşidinde, mugla ve aydın bölgesinin yağlık çeşitlerde uzmanlaştığını görüyoruz.

Ağaçtan istediğimiz mahsulün durumuna göre budama yöntemini belirlemeliyiz. Gemlik çeşidinde hedefimiz kalibresi en yüksek iri, siyah, hastalıksız dane, yağlık çeşitte hedefimiz yeşil zeytin isre pürüsüz iri ve hastalıksız dane, sadece yağlık olarak değerlendireceksek en fazla hastalıksız dane olmalı.

MUSTAFA İNAN - Zeytinyağı üretiminde farklı yöntemler var. En sağlıklı zeyginyağı için hangi yöntemi öneriyorsunuz?

Fikret ÇAPAŞ - Bölgemizde taş baskı,erken hasat ve sızma sınıflandırılan zeytin yağları hepsi birbirinden ayrıt edilmeyen üstün özellikteki zeytinyağlardır. 0.2-0.8 dizyem aralığı bu yağların zirvesidir. Bu kaliteye ulaşmak hedeflenmelidr. Sağlık açısından birbirinden ayrıt edici özelliği olduğunu düşünmüyorum.Bu üç yağın birbirinden farkları içinde bulunan aramatik maddelerin ve meyvemsi tadların oluşturduğu çeşitliliktir. Eksiklik yada fazlalıktır. Erken toplanan bir zeytinin taş baskıda yağ çıakrılması önerilmez. Silkim yağı ile dip yağı karıştırılamaz. Zeytinyağı kalitesini en çok etkileyen faktörlerden birisi zeytin sineği zarari ikincisi de fabrikaya gittikten sonraki işnenmeye başlanması arasındaki süredir.iki problemi çözdüğünüzde dizyem yağı iklim faktörleri dışında alırsınız.

RÖPORTAJ DEVAM EDİYOR...

1. GÜN

2. GÜN

3. GÜN

MUSTAFA İNAN / TÜRKİYE GÜNLÜĞÜ

www.turkiyegunlugu.net