TÜRK TORAKS DERNEĞİ TÜTÜN KONTROLÜ ÇALIŞMA GRUBU 31 MAYIS DÜNYA TÜTÜNSÜZ GÜNÜ
“Tütüne Değil Gıdaya İhtiyacımız Var”
Editor
0
İçerdiği nikotin nedeniyle bağımlılık yapan tütün kullanımı kardiyovasküler, solunum
yolu hastalıkları ve çok sayıda kanser türü için önemli bir risk faktörüdür. Her yıl dünyada 8
milyondan fazla insan tütün kullanımına bağlı hastalıklar yüzünden ölmektedir. Tütüne bağlı
ölümlerin çoğu, genellikle yoğun tütün endüstrisi müdahalesi ve pazarlamasının hedefi olan
düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana gelmektedir. Tütün sadece kullananların sağlığına
zarar vermekle kalmıyor, tütün yetiştirmek halkın, çiftçilerin ve gezegenin sağlığına zarar
veriyor. Tütünü bırakmak sigara içenlere, diğer insanlara ve gezegene yardımcı olacaktır.
Tütün gibi bağımlılık, hastalık, sakatlık yapan bir diğer bitki de kenevir (marihuanamarijuana-esrar)dır. Ülkemizde Orman Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun, Nisan 2023 tarihli Resmî Gazete’de yayınlanmıştır ve bu kanunda
Toprak Mahsulleri Ofisine (TMO) ilaç üretimi amaçlı kenevir yetiştiriciliği ve/veya işlenmesi
görevi verildiği belirtilmiştir. TMO, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından hazırlanacak
yönetmelik çerçevesinde kenevir yetiştiriciliğini kendisinin yapabileceği gibi gerektiğinde
gerçek veya tüzel kişilere de yaptırabileceğini açıklamıştır. Ancak bu durum biz sağlıkçıları
kaygılandırmaktadır. Çünkü şu anda keyif için esrar (marihuana) satılan ülkelere de bu
ürün ilk olarak tıbbi gerekçelerle sokulmuştur. Ayrıca dört büyük sigara firmasının tıbbi
marihuana firmasını satın aldığı ve bir sigara firması yöneticisinin “kenevir şirketin geleceği
ama şimdilik tütün ve nikotin alternatifleriyle zarar azaltma uygulaması yapıp ürün değişikliği
sağlıyoruz” dediği bilinmektedir. Asıl amaçlarının ülkelerde kullanımını arttırarak serbest
kullanım için kamuoyu yaratmak olabileceği düşünüyoruz.
Pandemi, savaş, iklim değişikliği, ekonomik sorunlar, yakıt ve ürün yetiştirme
maliyetlerini artıran dalgalanmalar ve hava kirliliği etkileri küresel bir gıda krizini
körüklüyor. Tütün yetiştiriciliği ve üretimi uzun vadeli, küresel ekolojik zararlara yol açarak,
tarımın ve gıda güvenliğinin geleceğini tehlikeye atmaya devam ediyor.
Zaten yetersiz olan ekilebilir arazi ve su, tütün üretimi için kullanılıyor. Binlerce
hektarlık ağaç, tütün üretimi için alan yaratmak ve tütün yapraklarını ısıl işlemden geçirmek
için yakıt olarak kullanılmak amacıyla sürekli olarak yok ediliyor. Böylece verimli topraklar
elimizden gidiyor ve çok ihtiyaç duyulan gıda mahsullerini yetiştirmek için kullanılamıyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’nde tütün yerine
sürdürülebilir gıda ürünleri yetiştirmeye odaklanan ‘Tütüne Değil Gıdaya İhtiyacımız Var’
hareketinin öncülüğünü yapıyor. ‘Tütüne Değil Gıdaya İhtiyacımız Var’ kampanyası ile
hükümetlerin tütün yetiştiriciliğine yönelik maddi desteğinin sona erdirilmesi ve tasarrufların
gıda güvenliğini ve beslenmeyi iyileştiren ürün ikame programları için kullanılmasının teşvik
edilmesi amaçlanıyor. Kampanya ile aynı zamanda tütün endüstrisinin tütün üretimini
sürdürülebilir mahsullerle ikame etme girişimlerine nasıl müdahale ettiği ve böylece küresel
gıda krizine nasıl katkıda bulunduğu konusunda farkındalık yaratılıyor.
Tütün üretimi ve ekiminin önemli olduğu birçok ülkede, geçim sorunu genellikle
güçlü tütün kontrol önlemlerinin uygulanmasının önünde bir engel olarak karşımıza çıkıyor.
Bu küresel kampanya, tütün çiftçileri için alternatif mahsul üretimi ve pazarlama fırsatları
hakkında farkındalık yaratmayı ve onları sürdürülebilir, besleyici ürünler yetiştirmeye teşvik
etmeyi amaçlıyor. Bu mahsuller, ailelerini ve küresel ölçekte milyonlarca insanı besleyecek,
tütün yetiştirmenin borca dayalı kısır döngüsünden kurtulmalarına yardımcı olacak ve genel
olarak daha sağlıklı bir çevreyi destekleyecektir. Kampanya aynı zamanda hükümetleri uygun
politikalar, stratejiler geliştirmede ve tütün yetiştiren çiftçilerin gıda ürünleri yetiştirmeye
geçmesi için pazar koşullarını sağlamayıda destekleyecektir.
31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’ nde hep birlikte sağlıklı gelecek için yerimizi alalım
ve ‘Tütüne Değil Gıdaya İhtiyacımız Var’ olduğu gerçeğini hatırlayalım.
Türk Toraks Derneği
