ZEYBEKLER ve MUHBİRLER
Bir zeybek çetesi ne denli korkutucuysa o denli güçlü sayılırdı.
Editor
0
Zeybeklerin en temel ilkelerinden birisi de kendilerine ihanet edenleri veya çetelerini hükümet kuvvetlerine ihbar edenleri amansız bir şekilde cezalandırmaktı. Böylesi durumlarda, söz konusu kişiler ihanetin şekline ve çeteye yakınlığına göre karşılık görürlerdi. Genel adet muhbirin tüm ailesiyle birlikte öldürülmesiydi ancak diri diri yakma, boğaz kesme, aleyhte konuşanların dillerini kökünden kesme, evlerini yakıp hayvanlarını öldürme veya falakaya yatırma gibi cezalandırma metotları da vardı. Yöntemler vahşiydi zira muhbirin alacağı cezanın diğer köylülere ibret olacağı, böylelikle de ihbarların önüne geçileceği düşünülürdü. Bir zeybek çetesi ne denli korkutucuysa o denli güçlü sayılırdı.
Zeybekler tarihine baktığımızda ihaneti cezalandırma konusunda en cüretkâr davranan isimlerin başında Çakırcalı Mehmet Efe gelmektedir. Somut bir örnek verecek olursak; Çakırcalı 11 Eylül 1910 tarihinde zeybekleriyle birlikte Ödemiş’in Köseler köyünü basmış ve Hacı Mehmet ile ailesini öldürmüştü. Çakırcalı’nın cezalandırma ve gözdağı amacıyla yaptığı köy baskınları meşhurdu ancak bu sefer ki cinayet herkesi şaşırtmıştı. Zira Hacı Mehmet, Çakırcalı’nın en değerli yataklarından birisi olarak biliniyordu. Olayın arka planını, uzun seneler Çakırcalı’yı takip eden Eşkıya Takip Kumandanı Mirliva Kara Sait Paşa’nın iki ay sonra Tasvir-i Efkâr gazetesine verdiği röportajdan öğrenmekteyiz. Paşa’nın anlatımına göre Hacı Mehmet, Çakırcalı’nın yatağı gibi görünse de aslında kendisine çalışıyordu. Ancak güvenlik amacıyla bunu en yakın zaptiyeleri dahi bilmiyordu. Öyle ki Paşa, şüphe çekmemesi için Hacı Mehmet’i yanına çağırttığı zamanlarda onu dayak ve küfürle karşılıyor, hatta ara sıra döverek ite kaka odaya sokuyordu. Ardından da içeride yalnızlarken Çakırcalı Çetesi hakkında bilgi alıyordu. Kapıyı açıp muhbirini gönderirken de herkesin gözü önünde tekrar aynı sertlikle kovuyordu. Ancak Çakırcalı nasıl olmuşsa bu oyunu çözmüş ve sonuç olarak kendi adamı zannettiği muhbiri ailesiyle beraber ortadan kaldırmıştı.
(Görsel temsilidir)
-Ali Özçelik-
