Popüler belediye başkanlarının başkan yardımcısı olmaları engelleniyor mu?

Anayasa: Atanmaya hak kazanırlar

Popüler belediye başkanlarının başkan yardımcısı olmaları engelleniyor mu?

“Anayasaya göre İmamoğlu ve Yavaş, hem Başkan Yardımcılığı hem de Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevlerini aynı anda yapmaya devam edebilecek. Anayasa'da atanmalarına bir engel yok, Büyükşehir ve Belediye Kanunu'nda da bunun nasıl olduğunu aşağıda açıklıyorum.”

Altılar Kurulu, Kemal Kılıçdaroğlu'nun cumhurbaşkanı seçilmesi durumunda sırasıyla İstanbul ve Ankara Belediye Başkanları Sayın Ekrem İmamoğlu ve Sayın Mansur Yavaş'ın milletvekili olarak atanmasını teklif eder etmez, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Hukuk Müşaviri Mehmet Uçum, “ Aynı kişinin hem Başkan Yardımcısı hem de Belediye Başkanı olması Anayasa'nın açık ihlalidir ” gerekçesi ile “Anayasa'ya göre kayyumluk ve belediye başkanı asla birleştirilemez (Madde 127/5).”

Avukat Mehmet Uçum'u bu tweetinden dolayı eleştiriyorum çünkü bahsettiği Anayasa'nın 127/5. maddesi böyle bir hüküm içermiyor. Söz konusu maddenin “Yerel Yönetimler” başlıklı 5. Fıkrası aynen şöyledir:

“Merkezi idare, kanunda belirtilen usûl ve esaslara göre idarî denetim yapmaya, mahallî hizmetlerin idare birliği ilkesine uygun olarak yürütülmesini sağlamaya, kamu görev birliğini sağlamaya, kamu yararını korumak ve yerel ihtiyaçları etkin bir şekilde karşılamak ve yerel yönetimler üzerinde idari gözetim yapmaktan sorumludur.”

Fıkrada merkezi yönetim ile yerel yönetimlerin aynı kişide birleştirilmesini yasaklayan bir hüküm bulunmadığını meslekten olmayan biri bile görebilir. Sn. Uçum'un birleşmenin Anayasa'ya aykırı olacağı iddiasının temelsiz olduğu, böyle bir birleşme yasağının tam olarak bulunmamasından da anlaşılmaktadır.

Mevcut hükümlerin her ikisinin bir araya gelmesine engel olmayarak uygunsuz olabileceği ileri sürülse de, kanunun açıkça yasaklama iması içermeyen hükümlerinden çarpıcı bir şekilde açık bir yasak çıkarımı yapmak son derece yanlış ve çok daha uygunsuzdur. AK Parti çevrelerinin, Meclis Başkanı iken İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerine aday olan Sayın Binali Yıldırım için de çok benzer bir düzenleme önermesi aydınlatıcı olabilir.

Anayasa: Atanmaya hak kazanırlar

6'lı Tablo'nun muhalefet koalisyonu geçtiğimiz günlerde Meral Akşener'in ani gidişi ve sürpriz dönüşüyle ​​sarsıldı. Protestosu, Kemal Kılıçdaroğlu'nun cumhurbaşkanlığı adaylığının oldu bittisindeydi ve partisinden iki genç olan Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş'ın halk desteğinden yoksundu. Uzun mekik diplomasisinden sonra bir uzlaşma ortaya çıktı: İmamoğlu ve Yavaş, Kılıçdaroğlu tarafından vekil olarak atanacaktı ve Akşener Masa'ya dönecekti. Ancak kısa süre sonra böyle bir durumda İmamoğlu ve Yavaş'ın İstanbul ve Ankara Belediye Başkanlıklarını alamamaları yönünde itirazlar gelmeye başladı. Ancak aşağıda açıklayacağım gibi böyle bir engellemenin hiçbir hukuki dayanağı olmadığı açıktır.

Anayasa'nın 106. maddesinin 1. fıkrası açıkça şunu belirtmektedir:

“Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya birden fazla Başkan Yardımcısı atayabilir.”

Buna göre, Cumhurbaşkanı seçilmesi halinde 6. Masa'daki diğer siyasi parti liderlerini, İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Belediye Başkanı Mansur Yavaş'ı Başkan Yardımcılığına atama yetkisi Sayın Kemal Kılıçdaroğlu'na ait olacak. .

Aynı maddenin 4. fıkrasına göre:

“Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) huzurunda yemin ederler.”

Atanmalarına Anayasa'dan bir engel olmadığı açıktır ve Büyükşehir ve Belediye kanunlarında da bunun nasıl olduğunu aşağıda açıklıyorum.

Anayasa: Hem belediye başkanı hem de başkan yardımcısı olabilirler

Yukarıda alıntılanan Anayasa'nın 106. maddesinin 4. fıkrasının son cümlesi şöyledir:

“TBMM üyelerinin, Cumhurbaşkanı yardımcılığına veya bakanlığa atanmaları halinde üyelikleri sona erer.”

Dolayısıyla TBMM üyesi olmayan İmamoğlu ve Yavaş, iş yoğunluğu ve siyasi sonuçları ne olursa olsun, Başkan Yardımcılığına atanmaları halinde yasal olarak Belediye Başkanı olarak görevlerine devam edebilirler.

Büyükşehir Belediye Başkanlarının Başkan Yardımcılığı veya Bakanlık görevine atanmaları halinde üyeliklerinin sona ereceği şeklinde bir kural bulunmamaktadır. Dolayısıyla İmamoğlu ve Yavaş, Anayasa'ya göre hem Başkan Yardımcılığı hem de Büyükşehir Belediye Başkanlığı görevlerini aynı anda yapmaya devam edebilecek.

Anayasa'da atanmalarına bir engel yok, Büyükşehir ve Belediye Kanunu'nda da bunun nasıl olduğunu aşağıda açıklıyorum.

Büyükşehir Belediyesi Kanununda kısıtlama yok

5216 sayılı Büyükşehir Belediyeleri Kanunu'nun büyükşehir belediye başkanlarının yapamayacakları görevleri sıralayan 17. maddesinde İmamoğlu ve Yavaş'ın Başkan Yardımcısı olmasına engel olacak herhangi bir ifade yer almıyor. Benzer şekilde 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun genel olarak belediye başkanlarının yapamayacağı görevleri sıralayan 37. maddesinde de herhangi bir engel bulunmamaktadır.

Söz konusu 17. maddenin 3. fıkrasının noktalı virgüle kadar aynısı olan 37. maddenin 2. fıkrasındaki hükümler oldukça açıktır:

“Büyükşehir ve ilçe belediye başkanları, görevlerinin devamı süresince siyasi partilerin yönetim ve denetim organlarında görev alamazlar; profesyonel spor kulüplerinin yönetim kurulu başkanı veya yönetim kurulu üyesi olamazlar.”

Görüldüğü gibi Başkan Yardımcılığı görevi, Belediye Başkanlarının yapamayacağı görevler arasında yer almamaktadır.

Kanun: Başkan Yardımcısı olarak atandıktan sonra fesih yapılmaz

Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 20. maddesi ve Belediye Kanunu'nun 44. maddesine göre, bir belediyenin belediye başkanlığı, ölüm veya istifa hallerinde veya belediye başkanının:

a) Mazeretsiz olarak üst üste yirmi günden fazla görevinden ayrılırsa,
b) Seçilme hakkını kaybederse,
c) Hastalık veya sakatlık nedeniyle görevine devam edemeyeceğinin tıbben belgelenmesi,
d) Eylemlere katılması ve belediye meclisinin feshine yol açan faaliyetler, bu durumda belediye başkanlığı İçişleri Bakanlığının istemi üzerine Danıştay kararı ile sona erer.

Büyükşehir belediye başkanlarının Başkan Yardımcılığına seçilmeleri halinde görev sürelerinin kendiliğinden sona ereceğine veya Danıştay kararı ile sona ereceğine dair bir hüküm yoktur.

Sayın Uçum'un çelişkisi

Güneydoğu illerinde seçilmiş belediye başkanlarının görevden alınarak yerlerine vali, kaymakam gibi merkezi idareyi temsil eden memurların atanmasını anayasal bir ihlal olarak görmeyen Uçum, belediye başkanlarının atanmasını genel kurula çağırarak kendisiyle çelişiyor. merkezi yönetim anayasaya aykırıdır.

İmamoğlu ve Yavaş, büyükşehir belediye başkanlığı yaparken Başkan Yardımcılığına atanmayı kabul ederse ikinci bir kamu görevini kabul etmiş olacak. Hiçbir yasal dayanağı olmaksızın bunu Anayasa'ya aykırı bulan Uçum. Sayın Uçum'un iddialarındaki çelişkilerden, iddia ettikleri hususun Anayasa'nın bu konudaki tutumunun uygun bir muhakemeden öteye gitmediği ve hiçbir hukuki dayanağının olmadığı anlaşılmaktadır.

notlar

  • Sn. Uçum İstanbul 2. Barosuna 2044 sicil numarası ile kayıtlıdır. 2n Barosu 30 Eylül 2020 tarihinde kurulmuştur.
  • Yazarımız Mehmet Gün'e mektup gönderen avukat Uğur Kızılca, müvekkili Mehmet Uçum'un milletvekili seçildiği 2015 yılında 3000'in üzerinde dava ve icra dosyasında avukatlık görevinden istifa ettiğini, vergi sicilini kapattığını bildirdi. , durumu 15 Haziran 2015'te İstanbul Barosu'na bildirdi. Yazının siyasi saikle yazıldığını ve doğru olmadığını savundu.

Düzenleyen ve Çeviren: Charles Ediz Gün

Av. Mehmet Gün