ÖNEMLİ OLMAK MI, YOKSA DEĞERLİ KALMAK MI?
Önemli kişilerin değerli olmak diye bir derdi, sınırı, kırmızı çizgisi, ölçüsü, ölçütü yoktur
Editor
0
ÖNEMLİ OLMAK MI, YOKSA DEĞERLİ KALMAK MI?
Nurullah Çetin
İnsanlar önlerindeki hayatı anlamlı kılacak hedefler belirlerler ve bu hedefler için yaşarlar. Hayata yüklenen anlam çok boyutludur. Amacı, hedefi, gayesi olmayan insan yoktur. Bu bağlamda tarih boyunca insanlar, amaçları bakımından iki bölükte toplanıyorlar. Bir kısmı önemli olmak istiyor, bir kısmı da değerli kalmak. Bu iki amaca bağlı hayat anlayışını ve yaşama biçimini karşılaştırmalı olarak irdeleyelim:
Önemli insan olmak, toplum geneli tarafından haklı haksız nasıl olursa olsun farketmeksizin bilinen, tanınan, şöhret sahibi olan, göze batan, dikkat çeken, önde ve üstte olan kişi olmak demektir. Önemli olmak için iyi-kötü, güzel-çirkin, faydalı-zararlı, olumlu-olumsuz, doğru-yanlış gibi kavramlara göre kurgulanan bir hayat yoktur.
Amaç, toplum geneli tarafından “önemli adam!" diye bilinmek olunca her şey mübahtır. Hangi siyasi görüşten olursanız olun anayasayı, kanunları, yönetmelikleri, tüzükleri, iyi niyetleri, güven ve itimatları kılıfına uydurarak, ya da kimse fark etmeyecek şekilde zekice kullanarak haksız hukuksuz işler yaparsınız, helali yok sayarak haram yolla mal, para edinirsiniz, insanları aldatarak, kandırarak bir şekilde sosyal, siyasi, ekonomik avantaj, ayrıcalıklı konum elde edersiniz ve bu yollarla "önemli adam!" olursunuz. Böyle insanlar sadece bir partide değil; her partide, her vakıfta, her dernekte var.
Şu parti bu parti farketmez; mazlumların, mağdurların, garibanların, itilip kakılmışların, çaresizlerin, arkası, dayısı olmayanların, cahillerin, zayıfların, iş bilmezlerin, safların omuzlarına basarak haksızlıkla, şeytani zekânızla, alavere dalavere ile bir yerlere gelirsiniz ve insanlar sizi ”önemli adam!" bellerler.
Hiçbir beceriniz, bilginiz, kültürünüz, tecrübeniz, ehliyet ve liyakatınız yoktur; tek beceriniz profesyonel bir yalaka olmaktır, ya da güç, iktidar odaklarına aşiret, tarikat, cemaat, dernek, vakıf, parti, akrabalık, menfaat ortaklığı, işbirliği yakınlıklarınız vardır ve sırf bu yüzden makam mevki, yetki, öncelik, imtiyaz elde edersiniz ve insanlar sizi “çok çok önemli adam!" zannederler.
Önemli kişilerin değerli olmak diye bir derdi, sınırı, kırmızı çizgisi, ölçüsü, ölçütü yoktur. “Değerleri” olmadan önemli olan kişiler, ”amaca giden her yol mübahtır” diyen Machiavelli’nin çok becerikli öğrencileridir.
“Değerli kişi" ise hayata insanca bir anlam yükleyen nadir bulunan bir insandır. Değerli olmak demek, değerleri olmak demektir. Değer ise iyi, doğru, hak, güzel, faydalı olan herşeydir. Değerli insan, doğru ile yanlışı ayırdedebilen ve kesin olarak doğru olanı yapan, kişisel menfaati için yanlışa kesinlikle yanaşmayan insan demektir.
Değerli insan, hak ve haksızlık kavramlarının idrakinde olan ve kişisel anlamda zarar görse bile haksızlığa kesin olarak tevessül etmeyen bir soylu kişidir.
Değerli insan kanunların imtiyazlı, ayrıcalıklı kişi ve zümreler için değil, herkes için ortak, eşit ve genel olduğunun bilincinde olup, kişisel anlamda zarar görse bile hak, adalet, insanlık adına kanunlara uyma gayretinde ve hassasiyetinde olan adam demektir.
Değerli insan yalakalıkla, onun bunun yardımıyla, imtiyazıyla, torpiliyle değil de sadece bilgisi, görgüsü, yeteneği, becerisi ve tecrübesiyle hak ederek önemli adam olma çabasındadır.
Değerli insan, kendisinin bir yaratılan olduğu bilinciyle hareket edip tek yaratıcıya ait sıfat ve özellikleri ödünç alma terbiyesizliği yaparak, kendisi gibi yaratılanlar üzerinde tanrılık taslama hadsizliğine düşmeyip haddini bilen adamdır.
Değerli insan, zekâsının insanları aldatarak haksız kazanç ve konum elde etmek için değil; sadece hakikata, doğruya, iyiye, güzele, hakka, adalete ulaşmak için kullanılan bir araç olduğu bilincindedir.
Değerli insan, hiç kimse bilmese, görmese, takdir etmese bile “Allah biliyor ya” şuuruyla yaşayan, düşünen ve eyleyen asil bir adamdır.
Değerli insan, cin fikirli değil, açık fikirlidir. Değerli insan ne düşündüğü, ne yaptığı, ne yapacağı bilinen, kestirilebilen, tahmin edilebilen bir güvenilir kişidir.
Değerli insan, Allah’a, insanlara, hayvanlara, bir bütün olarak canlı cansız bütün varlıklara karşı sorumluluklarının ve haklarının bilincinde olan ve hayatını da bu çerçevede kurgulayan adamdır.
Değerli insan, “Ben, ancak güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim." Diyen Hz. Muhammed’in öğrencisidir.
Habil değerli bir hayat yaşamayı, Kabil ise önemli olmayı seçti. Firavun, toplumu içinde önemli bir adam sayılıyordu ama Musa değerli kalmayı yeğledi. Ebu Cehil toplumu nezdinde “önemli” olmayı önemsedi, Hz. Ömer ise önemli olma anlayışını "değerli" kalmak olarak değerlendirdi.
Hayatımızı belirleyen, yönlendiren ve anlamlandıran seçimlerimizdir. Değerlerden yoksun önemli bir kişi olmak yerine, değerlerine bağlı kalıp soylu bir hayat yaşayarak önemli olmayı seçelim. Değerli dostlar değerli kalın. (21 Şubat 2021)
