İsias Otel soruşturması “aleniyet”in önemini hatırlattı

Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Av. Mehmet Gün: "Aleniyet, adalet inancının görünmez harcıdır"

İsias Otel soruşturması “aleniyet”in önemini hatırlattı

İsias Otel soruşturması “aleniyet”in önemini hatırlattı
24.02.2023
Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Av. Mehmet Gün:
"Aleniyet, adalet inancının görünmez harcıdır"
"Adli merciler kamuoyuna düzenli bilgi vermeli"
Kahramanmaraş merkezli, 10 ilde etkili 6 Şubat 2023 depreminde, Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyeti’nden (KKTC) voleybolcu öğrenciler, öğretmenleri ve velileri ile eğitim için bölgede
bulunan turist rehberlerinin enkaz altında kalarak can verdiği Adıyaman’taki İsias Otel’e ilişkin
savcılık soruşturması sırasında çıkan “dosya için gizlilik kararı verildi” iddiası ve buna karşılık
Adıyaman Cumhuriyet Başsavcılığı’nın böyle bir karar bulunmadığı açıklaması, hukuktaki
“aleniyet ilkesi”ni gündeme getirdi. Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Av. Mehmet Gün, deprem
bölgesinin, on binlerce binanın yıkılması, 40 binden fazla insanın enkaz altında kalarak ölmesi,
yıkımın manevi ve maddi zararlara neden olması ile çok sayıda suçun ortaya çıktığı, çok
sayıda kişinin maktul ve mağdur, bir o kadar kişinin de suçlu ve şüpheli olduğu, çok geniş bir
suç mahalli niteliği taşıdığına dikkat çekerek, “Sadece İsias Otel soruşturması değil, deprem
bölgesindeki diğer tüm soruşturmalar kamuoyu açısından aleni olmalı, bu soruşturmalar
sonucu açılacak davalar da kanunda yer alan aleniyet ilkesine uygun yürütülüp karar
bağlanmalıdır” dedi.
Yargılamada aleniyet
“Aleniyet”, evrensel bir yargılama ilkesi. Millet adına gerçekleştirilen yargılamanın, davanın
taraflarına ve kamuoyuna açık yürütülmesi anlamına geliyor. Ceza, hukuk ve idare
davalarında bu ilkeyi güvenceye alan temel yasal düzenlemeler var. Aleniyet, yargı
mensuplarının milletten aldıkları yargı yetkisini milletin adına kullanmalarını sağlamada,
yargıda keyfiliğin önlenmesinde ve yargı mensuplarının görevlerini en iyi ve etkin olarak
yapmalarını sağlamada en etkili düzenleme. Aleniyet, yargılamanın isteyen herkesin
izlemesine açık olarak yapılması suretiyle sağlanıyor. Mahkemelerin yargılama dosyaları da
ilgililerin incelemesine açık.
2
Soruşturmada aleniyet
Savcıların, bir suç işlendiği şüphesi ile yürüttüğü soruşturmalar da ceza yargılamasının bir
parçası. Soruşturmanın niteliği gereğince, savcının yaptığı işlemler, iddianame düzenlenerek
dava açıldıktan sonra mahkemede yapılacak yargılamalar kadar aleni değil. Fakat soruşturma
dosyası, soruşturmanın bir parçası olan mağdur ve şüpheli ve avukatlarına açık, yani aleni.
Ceza Muhakemeleri Kanunu gereğince taraflar ve avukatları dosyayı her zaman inceleyebilir
ve evraklardan suret alabilir. Ayrıca bu belgeler hakkında serbestçe yayın yapılabilir. Böylelikle
soruşturmanın kamuoyuna karşı aleniyeti de sağlanmış olur.
Yargı, aleniyeti sağlamak için çaba göstermeli
Depremde çöken binalardaki her ölüm veya yaralanmadan dolayı, en üst seviyede hükümet
yetkililerinden, imar planı yapan ve onaylayan, bina inşa eden, inşaatı denetleyen, iskân izni
veren, binada kiriş-kolon keserek statiğini bozanlara kadar herkesin değişik şekil ve
derecelerde sorumlu olduğunu vurgulayan Daha İyi Yargı Derneği Başkanı Av. Mehmet Gün,
soruşturma ve yargılamadan aleniyetin bu nedenle çok önemli olduğuna işaret ederek şu
değerlendirmede bulundu:
“Aleniyet, bağımsız yargının zırhı, adalet inancının görünmez harcıdır. Kamuoyu, İsias Otel
çöküntüsü ile ilgili soruşturmada, adalete inancının güçlenmesi için ‘aleniyet’in önemini canlı
bir şekilde tecrübe etti. İsias Otel soruşturması, aleniyetin yargıya güven duymak ve
güçlendirmek için ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor. Depremde can ve mal
kayıplarının olduğu her yıkılan veya hasar gören bina için adli işlemlerin hızla yapılması,
sorumluların ve suçlarının belirlenmesi ve hak ettikleri hukuki yaptırımların uygulanması
gerekli. Başta cumhuriyet savcıları olmak üzere yargı mercileri, bu hususlarda aleniyeti
sağlamak ve güçlendirmek için çaba göstermeli, kurumsal altyapıyı ve kuralları güçlendirmeli.
Depremden etkilenen bölgelerdeki her bir adliye çevresinde başsavcılıklar, bölgelerinde ne
kadar yıkım olduğunu, bunların ne kadarının incelenmekte olduğunu ve yapılan işlemleri
düzenli olarak kamuoyuna açıklamalı. Deprem bölgesindeki adli işlemler hakkında bilgi
vermeye yetkili olan merciler sadece adli mercilerdir. Dolayısı ile adli merciler el atmış oldukları
konular, yürüttükleri işlemler hakkında kamuoyuna düzenli olarak bilgi vermeli. Bu sayede
toplumun yargıya güveni artacak, toplum güven duydukça, yargıyı daha çok bağımsızlaştırıp
yetkinleştirecektir.”

Av. Mehmet Gün

https://www.dahaiyiyargi.org/