HOLYWOOD NEDEN RECEP İVEDİK FİLMİ ÇEKMEZ

Recep İvedik “Türk sinemasının en çok izlenen filmi olmasının yanı sıra son 40 yılda en fazla filme sahip olan iki seriden biri. En son Recep İvedik-6 filmi 2019 yılı sonlarında gösterime girdi.

Recep İvedik-5 seriden en çok seyredileni oldu. 7,5 milyon izleyiciye ulaştı ve yaklaşık 86 milyon TL gişe hasılatı elde etti. 6 filmin izleyici sayısı yaklaşık 31 milyon kişiye, toplam gişe geliri de 319 milyon TL’ye ulaştı.

Uzmanlara göre bugüne kadar gösterime giren 6 adet 'Recep İvedik' filminin oluşturduğu ekonomik değer, yaklaşık 3 milyar TL olmuş.

Filmin kahramanı Recep İvedik çirkin görünümlü, kıllı, argo konuşan, kaba, itici bir tip.

Çocukken beni yetiştiren büyüklerimin “aman yapma” dedikleri ne kadar iğrenç hareketler varsa yapan biri.

“Ağza alınmayacak küfürler… Kaba, argo, saygısız ifadeler… İçinde zekâ ve yaratıcılık bulunmayan espriler…  Geğirme, gaz çıkarma… İkide bir başparmağını iki parmak arasında gösterme… Acayip sesle gülme… Belden aşağı muhabbet…”

Sadece üsluptaki bu çirkinlikler değil, verilen mesajlar da olumsuz:

“Kadınları sürekli aşağılama… Çalışarak değil hile uygulayarak sonuca gitme… Adam yerine konulmayanları adam yerine koyar gibi yapma… Basit milliyetçi laflar… Kuralsızlık…”

Bu tipi beğenenler “biz metroseksüel olup da ne çakalları ne zararlıları gördük. Bu adamın çakallığı yok. Samimi biri. Kişiliğinde değer yargıları, kıllı vücudunun içinde yufka bir yürek var. Ve bizim gibi, bizden biri. Ve halk kahramanı...” diye düşünüyorlar.

Usta gazeteci Tanzer Ünal “halkın ilgi, beğeni ve değer yargılarının seviyesini” yansıtan bu sosyolojik vakayı şöyle açıklıyordu:

“Hepimiz birer potansiyel Recep İvedik’iz. Çoğumuzun içinde bastırılmış bir Recep İvedik var. İnsanlar, kim bilir, belki kendilerini görmek için filmi izliyorlardır. Kendilerinin arzu edip de yapamadıklarını filmde görünce, rahatlayıp gülüyorlardır. Toplumdaki kültür erozyonunun, toplumsal çürümenin en çarpıcı örneği…

Yıllardır bilgisi, görgüsü, milli ve dini değerleri aşağı çekilen toplumun, Recep İvedik’e ilgi göstermesi kadar doğal ne olabilir ki?”

*************************

RECEP İVEDİKÇİLERİN SİYASİ TERCİHİ

Acaba Recep İvedik’te kendini bulan kitlenin sosyolojik ve siyasi tercihleri ne yönde olmaktadır?

Muhtemelen her partide böyle insanlarımız vardır. Ama bunların çoğunluğunun tercihi hangi partiden yanadır? Gerçekten incelenmeye değer bir konu olduğunu düşünüyorum.

Halk kitlelerini aşağılamadan, küçümsemeden anlamaya çalışmalıyız. Anlamadan daha iyiye, daha güzele yönlendirmek mümkün değildir.

Zülfü Livaneli’nin “Köyden kente göçle başlayan ne köylü ne kentli olabilen, bütün değer ölçülerinden kopmuş, vahşi birer yaratık haline gelmiş, talandan yalandan pay kapmaya çalışan bir kitle. Bu halk yığının Anadolu Müslümanlığıyla, gelenekle, ahlakla, haram helal kavramıyla, merhametle, şefkatle hiçbir ilgisi yoktur” dediği bir kitle var mı Türkiye’de? Var.

“Bu kitle Itri, Mimar Sinan estetiğine de sahip değildir; Anadolu’da yüzyıllarca aydınlık bir nehir gibi akmış olan Karacaoğlan, Pir Sultan, Dadaloğlu temizliğine de. Dolayısıyla bu kesim muhafazakâr değil, Türkiye’ye çarpık ve ahlak ölçülerinden yoksun bir ‘modernleşme’ sunan yeni bir oluşumdur” tespitine de itiraz etmek kolay değildir.

Şehirlerimizi estetikten yoksun, sağlıksız, yeşilden koparılmış, rant uğruna yaşanmaz hale getirmiş olan bu kitlenin içinde Recep İvedik’ler gizli olabilir mi?

Bütün cehaletlerine, kabalıklarına rağmen, “kul hakkı” tanımadıkları için, “en başarılı” olan yani “en zengin” olanlar da bunlardan çıkmaktadır.

Bu yüzden cehaletle beslenirler, “tahsil yapmış da ne olmuş, 3 dil öğrenmiş de ne olmuş, binlerce kitap okumuş da ne olmuş?” demekten çekinmezler…

Kendinden üst seviyede bilgi ve kültür sahibi olanları küçümseyen, özgüveni yüksek, cahil cesaretine sahip kitleler artık hayli kalabalıklar.

Bunlar hangi siyasi liderde kendinden izler bulabiliyor acaba?

*********************************

ABD’DE RECEP İVEDİK NEDEN TUTMAZ?

Recep İvedik gibi bir film başka bir ülkede mesela ABD’de olsa bu ölçüde başarı kazanabilir miydi?

Mesela ABD Başkanı Trump’ın destekçilerinin yarattığı 6 Ocak Olaylarında gördüğümüz tipsiz ve tuhaf kıyafetli taraftarları Holivut (Holywood) Recep İvedik filmi çekseydi ne kadar rağbet ederdi?

Son anketlerde bile yüzde 45 oy desteğine sahip olan Trump’ın destekçilerinin omurgasını teşkil eden, çoğunluğu “taşralı, cahil, yoksul, beyaz Amerikalılardan” oluşan bu kitleye Holivut neden bir Recep İvedik film serisi yapmayı düşünemedi?

Öyle ya “Bunlar da cahil olmakla beraber özgüvenleri yüksek ve kendilerini ülkenin sahibi olarak gören bir kitle. Dahası kendilerini “vatansever”, kendilerinden olmayanları “vatan haini” olarak gören” bir kitleydi.

Holivut’un ellnde Şahan Gökbakır gibi toplumun nabzını tutan bir sanatçı olmadığı için değildir herhalde.

Tanzer Ünal haklı, “Recep İvedik’in Türkiye’de bu kadar ilgi görmesi sosyolojik bir olaydır.”

“Yıllardır belirli siyasilere gösterilen ilgi de aynı kaynaktan beslenmektedir. Halk, kendine yakın olanla ilgilenir. Recep İvedik, halka yakın bir karakterdir, ortalama halkın kendisidir. İnsanlar bu filmde kendilerini buluyorlar.”

Taraftarları da kendilerine yakın olduklarını gördükleri Trump’ı çok seviyorlar.

O’nun geleneksel devlet adamı profiline aykırı bütün tavırlarını, 300 kelimelik İngilizce dağarcığıyla yazdığı tivitlerini, yabancı devlet adamlarını ve rakiplerini aşağılayıcı beyanlarıyla gurur duyuyorlar.

Ama orada hala kanunlar ve kurallar geçerli. Kurumlar çok güçlü.

ABD’de en zenginler, devlete yakın müteahhit veya iş insanları değil. Orada zekasıyla, bilgisiyle dünyanın en zenginleri arasına giren insanlar rol model.

ABD’nin bütün dünyaya pazarladığı filmlerin altyapısında bilim ve sanat değeri olmak zorunda.

Devlet organlarını çok iyi eğitim almış insanlar yönetiyor. Ülkenin gelecek yüz yılını, bin yılını planlayan, araştıran kurumları var. Kısacası bilim var, sanat var, hukuk var.

Orada her renge izin verirler. Ama Trump’lara en fazla bir dönem tahammül ederler. Recep İvedik’lere prim vermezler.

14 Ocak 2021

Ruhittin Sönmez