Çocuğumun Madde Kullandığını Nasıl Anlarım?

Alışılmadık öfke patlamaları, uyku alışkanlıklarındaki değişiklikler

Çocuğumun Madde Kullandığını Nasıl Anlarım?

Alışılmadık öfke patlamaları, uyku alışkanlıklarındaki değişiklikler ve hobilerdeki veya diğer ilgi alanlarındaki değişiklikler de dahil olmak üzere ruh hali veya tutumlardaki değişiklikler, gençlerde yaygındır. Peki, bunlar neden olabilir?

Çocuğunuz okuldan sonra eve geliyor, sizinle çok az iletişim kuruyor. Odasına saklanıyor, kapıları kilitliyor. Aile yemeklerine eskiden katılırdı ama katılmak istemiyor. Karamsar, mesafeli ve artık konuşmak istemiyor.

Bu resim için metin sağlanmadı

Bu davranışları açıklamak için ergenlik dönemi aklınıza gelebilir, bu ihtimal olasıdır. Onu güvende tutabilmek için davranışlarının sebeplerini bilmek istersiniz. Ne yazık ki, çocuğunuzun yasaklı madde kullanıp kullanmadığını anlamanın kolay bir yolu yoktur.

Ergenlik döneminde yasaklı madde kullanımının birçok belirtisi aynı zamanda tipik ergen davranışını taklit ettiğinden, ikisini ayırt etmek zor olabilir.

Bazen bir ebeveynin yapabileceği en iyi şey çocuğuyla oturup dostane bir sohbet etmektir. Soru sormak, cevap almak, kurallar ve beklentiler oluşturmak ve profesyonel yardıma ihtiyaç olup olmadığını öğrenmektir.

Çocuğunuzdaki bu değişiklikler sebebiyle aklınız karışıksa, yasaklı madde kullandığına dair endişelerinizi varsa anlamanıza yardımcı olacak bazı belirtiler vardır.

Yasaklı madde kullanımının belirtilerini sizin için detaylandırdım;

1.      Fiziksel görünümdeki değişiklikler; Öz bakımda azalma, donuk ve duygusuz bakışlar yasaklı maddelerin belirtilerinden biridir.

2.      İlişkilerde veya sosyal çevrelerde ani değişimler; Çocuğunuz arkadaş grubunu değiştirir, yeni isimler duymaya başlarsınız ve sizinle tanıştırmak istemeyebilir.

Bu resim için metin sağlanmadı

3.      Anlamsız, kodlanmış kelimeler; Çocuğunuz yeni arkadaş grubuyla sizin anlam veremediğiniz kelimeler kullanarak konuşuyor olabilir. Kendi aralarında çok göze batmayan bir dil geliştirirler. Telefon konuşmalarına kulak verin. Örneğin “a4’ün var mı?” gibi konuşmalar bunun için bir işarettir.

4.      Açıklanamayan ruh hali dalgalanmaları ve davranış değişiklikleri; Çocuğunuz duygusal olarak dengesizlik yaşayıp birkaç dakika içinde mutlu ruh halinden düşmanca bir hale geçebilir. Savunmacı, saldırgan veya endişeli olabilir.

5.      Hassas ve savunmacı davranışlar; Çocuğunuz eleştiriye veya ciddi bir konuşma girişiminize aşırı tepki verir ve genellikle asi davranır.

6.      Gözlerde değişiklikler; Çocuğunuz arkadaşlarıyla dışarı çıktıktan sonra eve geldiğinde gözlerine yakından bakın. Esrar kullanmışlarsa, gözler kırmızı ve göz kapakları ağır olacaktır, göz bebekleri daralmış ve büyük görünecektir. Ayrıca yüz ve yanaklarda kırmızılık olacaktır. Kızarmış ve genişlemiş göz bebeklerini gizlemek için göz damlası kullanırlar. Odasında buna da dikkat edebilirsiniz.

Bu resim için metin sağlanmadı

7.      Mesafeli ve izole davranışlar; Çocuğunuz sizinle özel hayatı hakkında düzenli olarak konuşmayı bırakır. İşteki veya okuldaki zorluklarla ilgili yardım için artık size gelmeyebilir. Genellikle odasındadır ve kapıyı kilitlemek ister.

8.      Aniden başlayan oda kokusu, deodorant, parfüm kullanımı; Çocuğunuz duman veya kimyasal kokuları gizlemek için kullanılabilir.

Bu resim için metin sağlanmadı

9.      Depresif ruh hali; Genellikle mutsuz ve motivasyonsuz görünür.

10.   Gizlemlilik; Çocuğunuzun davranış biçimiyle sizden bir şeyler sakladığını hissedebilirsiniz. Çocuğunuzun sorularınızı cevaplaması uzun zaman alır, size dolaylı cevaplar verir, bitmek bilmeyen bahaneler üretir ve mümkün olduğunda tartışmalardan kaçınır.

11.   Tembel veya aşırı yorgun hal; Çocuğunuzun alışılmadık derecede yorgun olduğunu ve uyku alışkanlıklarının değiştiğini fark edebilirsiniz.

12.   Şiddetli kilo kaybı veya kilo alımı; Çaba göstermediği halde kilo verebilir veya almak istemediği halde kilosu artabilir.

13.   Ders notlarında düşüş; Çocuğunuzun notlarının aniden düştüğünü fark edebilirsiniz.

14.   Okuldan kaçma; Çocuğunuz okula devamsızlık yapmış veya sürekli olarak okula geç kalmış olabilir.

15.   Okul sorumluluklarına karşı ilgi kaybı; Çocuğunuz artık ev ödevlerini tamamlamadığını ve okul sonrası etkinliklere (spor, kulüp vb.) karşı ilgisizleştiğini gözlemleyebilirsiniz.

Bu resim için metin sağlanmadı

16.   Otoriteye başkaldırma; Çocuğunuz öğretmenlerin kurallarını önemsemeyebilir. Sürekli ceza aldığını öğrenebilirsiniz. Öğretmenlerden birçok kez şikayet duyuyor olabilirsiniz.

17.   Derslerde uyuma; Öğretmenlerinden, derslerde sıkça uyuduğunu duyabilirsiniz.

18.   Çocuğunuz okuldaki toplantıları, konferansları sizden gizleme.

19.   Çocuğunuz gün içinde uzun süre ortadan kaybolabilir veya gece boyu arkadaşlarının evlerinde kalmak ister.

20.   Sürekli olarak borç alır veya para ister; Çocuğunuz normalden fazla para ister ama siz bunun nereye gittiğini bilmezsiniz. Genellikle nakit para taşıdığını fark edersiniz veya atmlerden para çeker.

21.   Çantalarınızda, evinizde para veya değerli eşyalar kaybolabilir; Cüzdanınızda veya evdeki paralardan bir miktar nakit paranın eksik olduğunu fark edebilirsiniz. Yıllardır kullanmadığınız kolyenizi bulamayabilirsiniz.

22.   Evde yerlerde veya çalışma masasında kalmış alışılmadık kaplar, rulolar, teneke kutular, paketler, torbalar veya tohumlar bulabilirsiniz. Diğer maddeler için şırıngalar ve yanmış çay kaşığı ve tabak da olabilir. Bir teneke kutu görürseniz, açın ve bir koklayın. Tütün gibi kokuyorsa, muhtemelen yasaklı maddedir. 

23.   Evinizde pipolar, ilaç şişeleri, sarma kağıtları, göz damlaları, çakmaklar veya derme çatma sigara içme aletleri bulabilirsiniz.

 

Bu resim için metin sağlanmadı

Çocuğunuzda yukarıdaki değişikliklerden birkaçının meydana geldiğini fark ettiyseniz bunu ilk olarak çocuğunuzla kızmadan, öfkelenmeden paylaşın.

Yukarıdaki kanıtlar yoksa, çocuğunuzun sadece davranışlarında bir farklılık gözlemliyorsanız. ergenlik kaynaklı olabilir ve bunu ayırt etmek önemlidir. Ergenlik kaynaklı davranış değişikliklerinde de uzman desteği gerekebilir.

Diğer belirtiler varsa çocuğunuza dostane yaklaşın ve nasıl yardımcı olabileceğinizi sorun. Genellikle yasaklı madde kullanan çocuklar durumu inkâr etme eğilimindedirler. Aklınızda böyle bir şüphe varsa mutlaka bir uzmandan destek alın. Doğru profesyonellerle çalışmak, çocuğunuzun hak ettiği sağlıklı geleceğe doğru ilerlemesini sağlamaya yardımcı olacaktır.

Unutmayın, bağımlılıkların tedavisi mümkündür. Süreci olabildiğince şefkatli ve sakin yürütmeyi başaran ebeveynlerin çocukları durumu kabul etmeye ve yardım almaya daha yatkındır.

Merve Tokgöz

Uzman Klinik Psikolog - Medical Park Bahçelievler Hastanesi

Destek alabileceğiniz birimler;

  • YEŞİLAY Danışmanlık Merkezi: Alo 115

https://www.yedam.org.tr/

  • Türkiye'deki Yataklı Alkol-Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezleri, AMATEM'ler

https://www.yedam.org.tr/amatem-cematem